Để bảo đảm chất lượng các nguồn nước cũng như kiểm soát được các hoạt động khai thác, sử dụng nước và hoạt động xả nước thải vào nguồn nước bảo đảm an toàn, năm 2019, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nam phối hợp với Trung tâm Dữ liệu tài nguyên nước với vai trò là đơn vị tư vấn đã hoàn thành Dự án: “Điều tra, xác định danh mục nguồn nước cần lập hành lang bảo vệ trên địa bàn tỉnh Hà Nam”. Đây là dự án quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh.
Để hoàn thành Dự án, tập thể tác giả đứng đầu là Chủ nhiệm dự án ThS. Nguyễn Thế Chuyên và các cộng sự đã tiến hành thu thập tài liệu từ các sở, ban, ngành tại tỉnh Hà Nam, khảo sát thực địa, phân tích đánh giá nguồn nước, xác định hành lang bảo vệ nguồn nước, thời gian thực hiện trong 12 tháng đã đạt được những kết quả chính là:
– Điều tra, đánh giá hiện trạng chất lượng nước, hiện trạng khai thác, sử dụng tài nguyên nước mặt và xác định được chức năng của các nguồn nước mặt (gồm ao, hồ, sông suối và kênh rạch) trên địa bàn tỉnh;
– Điều tra, đánh giá hiện trạng xả nước thải vào nguồn nước, sự phân bố, số lượng, các loại hình xả nước thải trên địa bàn tỉnh Hà Nam;
– Xây dựng được danh mục các nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ;
– Đề xuất được kế hoạch và phương cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước;
– Đề xuất được cơ chế phối hợp trong cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước.
Theo kết quả của dự án, danh mục nguồn nước cần lập hành lang bảo vệ trên địa bàn tỉnh Hà Nam gồm 06 sông: sông Hồng, sông Đáy, sông Nhuệ, sông Châu, sông Sắt, sông Duy Tiên, với tổng chiều dài 322,4km, phạm vi hành lang bảo vệ không nhỏ hơn từ 15-20m; 15 hồ chứa nước: Hồ Chùa Bầu, Hồ Vân Sơn, Hồ Nam Trần Hưng Đạo, Hồ Bắc Trần Hưng Đạo, Hồ Vực Kiếu, Hồ Viện Lao, Hồ điều hòa Lam Hạ 1, Hồ điều hòa Lam Hạ 2, Hồ điều hòa Quang Trung và Hồ Minh Khôi, Hồ Tam Chúc – Ba Sao, Hồ Ngũ Cố, Hồ Trứng, Ao Dong, Hồ Nam Công, có tổng diện tích 647ha, phạm vi hành lang bảo vệ không nhỏ hơn từ 10-30m. Trong đó, có tổng số 86 đoạn sông và 12 hồ phải cắm mốc hành lang bảo vệ.
Sông Châu Giang sẽ lập hành lang bảo vệ với tổng chiều dài 118,5km. Phạm vi hành lang bảo vệ >15-20m.
Về kế hoạch cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước sông, suối, dự án đề xuất triển khai theo 2 giai đoạn, cụ thể:
– Giai đoạn đến năm 2025: Ưu tiên cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước các đoạn sông có công trình khai thác nước phục vụ mục đích sinh hoạt trên địa bàn tỉnh và các hồ chứa nước trong khu dân cư. Gồm 13 đoạn sông (tổng chiều dài là 67,2 km) và 12 hồ (581 ha).
– Giai đoạn năm 2025 – 2035: Hoàn thiện cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước các hồ chứa, đoạn sông theo danh mục được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Tổng chiều dài thực hiện là 150,1km với 73 đoạn sông còn lại.
Đến thời điểm hiện tại, UBND tỉnh đã phê duyệt Danh mục nguồn nước cần lập hành lang bảo vệ tỉnh Hà Nam và giao nhiệm vụ cho các Sở, UBND cấp huyện, cấp xã phối hợp thực hiện kế hoạch cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước theo các thứ tự ưu tiên bắt đầu từ năm 2020 đến khi hoàn thành toàn bộ các nguồn nước trong danh mục được phê duyệt, đồng thời tăng cường thực hiện hiệu quả các giải pháp bảo vệ như: xây dựng phương án bảo vệ nguồn nước, kiểm tra việc cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước; đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân, các tổ chức, doanh nghiệp nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong việc bảo vệ nguồn nước…
