Trong quá trình phát triển KT-XH, việc khai thác, sử dụng nguồn nước diễn ra ngày càng mạnh mẽ. Dù được đánh giá là giàu tiềm năng về nước nhưng thực trạng quản lý, sử dụng tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập. Nhằm giải quyết những tồn tại cũng như nâng cao công tác quản lý và phát triển bền vững tài nguyên nước, tỉnh ta đã lập Quy hoạch phân bổ tài nguyên nước tỉnh Hà Giang đến năm 2020.
Theo báo cáo tổng kết dự án “Lập quy hoạch phân bổ tài nguyên nước tỉnh Hà Giang đến năm 2020” do Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Bắc thuộc Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia – Bộ TN&MT thực hiện năm 2011 thì Hà Giang được đánh giá giàu tiềm năng về tài nguyên nước. Tài nguyên nước mặt của tỉnh phong phú do có tâm mưa ở Bắc Giang, lượng mưa trung bình hàng năm lên tới 4.800 mm. Kết quả tính toán lượng nước đến cho các sông suối trên địa bàn toàn tỉnh cho thấy tổng lượng dòng chảy trung bình nhiều năm sinh ra trên địa bàn tỉnh Hà Giang khá dồi dào, đạt 8,3 tỷ m3/năm. Trữ lượng tiềm năng nước dưới đất được tính toán trên 16 khu cân bằng với tổng trữ lượng toàn tỉnh tỉnh xác định được là 1.657.768 m3/ngày.
Tổng nhu cầu nước toàn tỉnh năm 2010 là 316,7 triệu m³/năm, đến năm 2020 nhu cầu 387,37 triệu m³/năm. Quy hoạch đã tính toán cân bằng nước mặt theo 2 trường hợp nước đến trung bình và nước đến ít cũng như cân bằng nước dưới đất cho nhu cầu sử dụng đến năm 2020, qua đó đánh giá khả năng đáp ứng của tài nguyên nước và ngưỡng giới hạn khai thác nước cho từng khu vực. Quy hoạch cũng đưa ra 3 phương án phân bổ tài nguyên nước ứng với 2 trường hợp năm nước ít và năm nước trung bình. Qua tính toán định lượng cân bằng nước 3 phương án đã đưa ra được bức tranh tổng thể về việc phân bổ chia sẻ nguồn nước mặt và nguồn nước dưới đất trên địa bàn tỉnh Hà Giang. Từ đó xác định được các khả năng thiếu nước trong các kỳ quy hoạch theo từng phương án. Đã lựa chọn phương án 3 đề xuất cho quy hoạch tài nguyên nước là phương án phân bổ, chia sẻ nguồn nước một cách hài hòa, đồng thời đảm bảo được các mục tiêu sử dụng nước. Phương án này đảm bảo 100% nhu cầu nước cho sinh hoạt và hạn chế mức thiếu nước thấp nhất cho các ngành nghề khác, đồng thời đảm bảo nhu cầunước cho môi trường trên sông chính.
Quy hoạch phân bổ tài nguyên nước tỉnh đến năm 2020 cũng đề xuất một số ý kiến quan trọng giúp tỉnh thực hiện tốt hơn công tác quản lý, sử dụng tài nguyên nước như: Hợp tác với nước bạn trong quản lý các lưu vực sông quốc tế, giảm thiểu tác động của việc sử dụng tài nguyên nước không hợp lý gây suy giảm nguồn nước về Việt Nam; trên cơ sở phương án phân bổ tài nguyên nước, các ngành, địa phương đề xuất triển khai các dự án khai thác nước, xác định được các ưu tiên phù hợp trong việc phân bổ chia sẻ nguồn nước; xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất, tăng cường trao đổi thông tin tài nguyên nước và dữ liệu liên quan phục vụ giám sát, chỉ đạo quản lý khắc phục và giảm thiểu tác động của tình trạng suy giảm nguồn nước đến đời sống và phát triển KT-XH, bảo vệ môi trường; hiện nay, tỉnh đã có một số lỗ khoan ở các huyện phía Bắc có nước nhưng chưa được khai thác, sử dụng, trong thời gian tới cần tiến hành thi công khai thác phục vụ nhân dân. Để đảm bảo cho nhu cầu sử dụng nước, cần khảo sát chi tiết các công trình khai thác nước mặt, nước ngầm, qua đó, tiến hành nâng cấp, sửa chữa các công trình đã bị xuống cấp và hư hỏng…/.
(Mai Phú Lực – Trung tâm Dữ liệu tài nguyên nước)
