Trong những năm gần đây, Nhà nước đã chú trọng đầu tư nhiều phòng thí nghiệm trọng điểm, phòng thí nghiệm chất lượng cao, tập trung phần lớn ở các trường đại học, viện nghiên cứu trong cả nước. Tuy nhiên, cơ chế hoạt động và cách thức khai thác vẫn chưa tương xứng với tiềm năng về cơ sở vật chất và chưa thực sự khai thác được hết khả năng sáng tạo của nguồn nhân lực. Một trong các yếu tố gây ảnh hưởng lớn đến việc khai thác phòng thí nghiệm chính là việc xây dựng được quy trình vận hành phòng thí nghiệm chuẩn, phù hợp với đặc thù, tính chất của lĩnh vực nghiên cứu. Phòng thí nghiệm nghiên cứu chất lượng và bảo vệ tài nguyên nước thuộc Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia mới được thành lập và đang được từng bước trang bị các trang thiết bị tiên tiến, hiện đại. Do phòng thí nghiệm mới thành lập, nên việc nghiên cứu xây dựng quy trình vận hành phòng thí nghiệm chuẩn sẽ giúp phòng thí nghiệm có cơ hội tập trung mọi nguồn lực để nâng cao năng lực, khẳng định độ tin cậy đối với kết quả các phép đo và phân tích. Tăng cường khả năng nghiên cứu thử nghiệm cơ bản, nghiên cứu cơ bản định hướng ứng dụng, nghiên cứu ứng dụng, phát triển và chuyển giao công nghệ phân tích cho các đơn vị trực thuộc. Vì vậy, việc nghiên cứu xây dựng quy trình vận hành phòng thí nghiệm nghiên cứu chất lượng và bảo vệ tài nguyên nước trở nên hết sức rất cấp thiết.
Từ thực tế đó, đề tài: “Nghiên cứu xây dựng quy trình vận hành phòng thí nghiệm nghiên cứu chất lượng và bảo vệ tài nguyên nước” được đề xuất. Các kết quả thu được từ nghiên cứu này sẽ xây dựng các quy trình vận hành phòng thí nghiệm để nâng cao năng lực quản lý, năng lực kĩ thuật của các cán bộ làm việc trong phòng thí nghiệm đáp ứng được các yêu cầu phát triển của Trung tâm..
Việc quản lý và vận hành phòng thí nghiệm được tiến hành theo nhiều mô hình khác nhau, thể hiện ở hai hình thức: quản lý tập trung và phân cấp.
Ví dụ mô hình quản lý phòng thí nghiệm tập trung thường có quy trình như sau:
Mô hình quản lý phân cấp thường có quy trình như sau:
Là một Trung tâm đầu ngành về lĩnh vực tài nguyên nước thuộc bộ TN&MT, việc có một Trung tâm kiểm định và đánh giá chất lượng nước là một điều hết sức quan trọng là có ý nghĩa. Nó trực tiếp phục vụ cho các đề tài, dự án thuộc lĩnh vực tài nguyên nước mà Trung tâm đã, đang và sẽ thực hiện. Với hệ thống này, Trung tâm có thể chủ động trong công tác đánh giá chất lượng nguồn nước; phân tích, thí nghiệm chất lượng nước của các vùng nghiên cứu, đề xuất giải pháp xử lý, cải tạo, phục hồi và bảo vệ nguồn nước cũng như tiến hành các dự án quy hoạch, luân chuyển và phục hồi, bổ sung nguồn nước….
Bên cạnh đó, việc xây dựng một quy trình vận hành phòng thí nghiệm đạt chuẩn với hệ thống trang thiết bị hiện đại sẽ giúp cho việc kiểm định chất lượng nước được chính xác, tạo niềm tin và nâng cao vị thế của Trung tâm. Trên thực tế, đã có rất nhiều phòng thí nghiệm cũng như Trung tâm kiểm định chất lượng nước nhưng do trang thiết bị lạc hậu, quy trình phân tích chưa đạt chuẩn nên đã xảy ra hiện trạng các mẫu phân tích chưa thực sự chính xác dẫn đến việc đánh giá chất lượng nguồn nước bị sai lệch gây khó khăn cho việc xử lý, cải tạo và phục hồi nguồn nước.
Với những phân tích trên, chúng ta thấy cần thiết phải thành lập một Quy trình vận hành phòng thí nghiệm nghiên cứu chất lượng và bảo vệ tài nguyên nước. Việc ra đời của quy trình này sẽ giúp các nhà chuyên môn, các nhà nghiên cứu cũng như các nhà quản lý TNN có một công cụ hỗ trợ đắc lực trong các vấn đề chuyên môn cũng như quản lý. Từ đó, tạo ra một quy trình chuẩn để có thể lấy đó làm quy chuẩn trong việc xây dựng, quản lý và vận hành các phòng thí nghiệm về chất lượng nước trên toàn quốc.
