Quản lý tài nguyên nước tại lưu vực sông Srepok các vấn đề cấn lưu ý

Vấn đề tồn tại

Mô tả

Lũ lụt, lốc tố

Lũ lụt trên lưu vực là một vấn đề nổi cộm, vùng ngập lũ hàng năm

thường xảy ra đó là các vùng thung lũng thấp như Lăk – Buôn Trấp –

Krông Nô; Krông Bông – Krông Păc. Hiện tượng lũ quét những năm

gần đây thường xảy ra tại các tiểu lưu vực như Ea Soup, Ea Tul. Lũ

quét thường xảy ra do các trận mưa cường độ lớn xuất hiện nhanh và

gây thiệt hại vô cùng lớn. Ngoài ra lốc tố hầu như năm nào cũng có,

thường xuất hiện tại các huyện Krông Năng, Cư M’gar, Krông Buk, Ea

Soup…

Ô nhiễm môi trường

Vấn đề ô nhiễm được nhiều đại biểu đưa ra, các nguồn ô nhiễm trên

lưu vực chủ yếu là ô nhiễm do nông nghiệp, bao gồm dư lượng thuốc

trừ sâu, phân bón hoá học. Nguồn ô nhiễm do công nghiệp chế biến

Vấn đề tồn tại

Mô tả

như chế biến cao su, cà phê, tinh bột sắn… Nguồn ô nhiễm do chất

thải sinh hoạt cũng cần được nhắc nhiều tại các vùng đô thị như TP

Buôn Ma Thuột, các vùng thị tứ, thị trấn.

Ranh giới

Lưu vực Srepok trải trên 4 tỉnh: Đăk Lăk, Đăk Nông, Gia Lai, Lâm

Đồng. Ngoài ra còn có 40% bên nước bạn Cam Pu Chia. Vấn đề là làm

thế nào hài hoà trong việc phát triển kinh tế trên lưu vực và kinh tế

từng địa phương. Rất cần có những cơ chế thích hợp cho quản lý lưu

vực.

Hạn hán, thiếu nước

Hạn hán, thiếu nước trong mùa khô đang là vấn đề nan giải trên lưu

vực đặc biệt trong những năm gần đây khi diện tích cà phê tăng

nhanh, rừng đầu nguồn suy giảm. Thiếu các kho trữ nước trong mùa

mưa, các công trình khai thác nước xuống cấp…

Xói mòn lưu vực,

Thảm phủ thay đổi theo chiều hướng xấu, mưa với cường độ cao, đó

bồi lắng hồ chứa

là một trong những nguyên nhân đưa đến xói mòn trên lưu vực; lớp đất

mùn phía trên bị rửa trôi làm cho năng suất cây trồng giảm; lượng bùn

cát theo các nhánh suối chảy về các kho nước, làm giảm tuổi thọ kho

chứa nước. Điển hình ở vùng Việt Đức (Hồ đội 36, 37) vùng tiểu lưu

vực Ea Nhái…

Khai thác nước

Do diện tích cà phê tăng, nguồn nước mặt không đủ, việc khai thác

ngầm quá mức

nước ngầm sử dụng tưới cà phê trở nên quá mức, theo khảo sát

những năm gần đây, vào khoảng tháng 2, 3, 4 mức nước ngầm tầng

nông bị suy giảm nghiêm trọng. Nhiều giếng khoan khi thi công không

theo đúng quy trình vì vậy nước từ các tầng trên chảy trực tiếp xuống

các tầng sâu.

Khai thác thủy sản

Với trên 600 hồ chứa và hồ tự nhiên trên lưu vực, rất nhiều hồ đã và

đang khai thác nuôi trồng thuỷ sản, việc đánh giá các tác động nuôi

trồng thuỷ sản cũng là các vấn đề đáng lưu tâm.

Tranh chấp nước

Giữa thượng lưu và hạ lưu, hay giữa huyện phía trên và huyện phía

tưới

dưới do thiếu các cơ chế phối hợp hoặc phân chia khai thác nước

chưa hợp lý, việc tranh chấp nước trong mùa khô là thường xuyên.

Điển hình là các huyện  Krông Búk (thượng lưu) Krông Păc (hạ lưu)

của tiểu lưu vực Krông Buk, huyện Cư M’gar – huyện Buôn Đôn tiểu

lưu vực Ea Tul…

Thay đổi sử dụng

Những năm thập kỷ 80 đến giữa thập kỷ 90, do giá cả cà phê tăng đột

đất

biến sử dụng đất cũng thay đổi theo. Diện tích cà phê từ vài chục ngàn

ha đã tăng lên hàng trăm ngàn ha. Tiếp theo là việc khai thác nước

tưới không theo quy hoạch, hàng loạt hồ chứa nhỏ ra đời, khai thác

nước ngầm tràn lan dẫn đến nước ngầm suy giảm, tình trạng thiếu

nước tưới, hạn hán thường xuyên hơn. Cơ cấu cây trồng luôn phải

thay đổi.

Phá rừng đầu nguồn

Diện tích rừng đầu nguồn giảm do rất nhiều nguyên nhân, từ đó ảnh

hưởng sâu sắc đến tài nguyên nước: Dòng chảy lũ tăng, đỉnh lũ cao,

dòng chảy kiệt thấp, mức nước ngầm hạ.

Hợp tác quốc tế

Srêpôk với 60% diện tích tại Việt Nam, và 40% diện tích tại Cam Pu

Chia đặt ra vấn đề hợp tác quốc tế. Hiện nay Ủy ban sông Mêkông Việt