Vùng bắc sông Tiền nằm ở cửa ngõ của đồng bằng sông Cửu Long, hiện nay, nhu cầu về nước sạch cho dân sinh và sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội là rất lớn. Phần lớn nguồn nước mặt từ các sông, rạch bị nhiễm bẩn, nhiễm phèn hoặc bị mặn, hơn nữa biến đổi khí hậu làm nước mặn xâm nhập sâu vào nội địa đang làm giảm hơn nữa nguồn nước mặt vốn đã ít này. Nguồn nước duy nhất có khả năng khai thác ổn định để cấp nước sạch lâu dài là nước dưới đất. Tiềm năng nước dưới đất trong vùng bắc sông Tiền rất phong phú, tuy nhiên, điều kiện địa chất thuỷ văn rất phức tạp, nếu không được điều tra, đánh giá đúng mức để phục vụ hiệu quả công tác quản lý, cấp giấy phép, quy hoạch và bảo vệ nước dưới đất sẽ dẫn đến tình trạng xâm nhập mặn, cạn kiệt và có thể hủy hoại hoàn toàn các tầng chứa nước.
Vì vậy, để phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội; đảm bảo an ninh quốc phòng vùng Bắc sông Tiền, Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia đã thực hiện Dự án “Điều tra, đánh giá sơ bộ tài nguyên nước dưới đất tỷ lệ 1:50.000 vùng bắc sông Tiền”.
Dự án được triển khai thực hiện từ năm 2011 đến năm 2018 nhằm thu thập tài liệu và thực hiện các dạng công tác: Điều tra, đánh giá tài nguyên nước dưới đất; khảo sát địa vật lý; công tác khoan ĐCTV; công tác bơm hút nước thí nghiệm; công tác trắc địa; công tác lấy và phân mẫu địa chất; công tác lấy và phân tích mẫu nước; công tác quan trắc động thái nước dưới đất.
Đồng thời, Dự án thực hiện với mục tiêu đánh giá đặc điểm phân bố, tiềm năng, trữ lượng, chất lượng tài nguyên nước dưới đất vùng Bắc sông Tiền; đề xuất các giải pháp khai thác, sử dụng hợp lý và bảo vệ tài nguyên nước dưới đất để phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng vùng Bắc sông Tiền.
Mục tiêu tổng quát: Đánh giá đặc điểm phân bố, tiềm năng, trữ lượng, chất lượng tài nguyên nước dưới đất vùng bắc sông Tiền; đề xuất các giải pháp khai thác, sử dụng hợp lý và bảo vệ tài nguyên nước dưới đất để phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng vùng Bắc sông Tiền.
Mục tiêu cụ thể: Xác định sơ bộ các đặc điểm và đặc trưng cơ bản của các tầng chứa nước; một số đặc điểm, đặc trưng của các tầng chứa nước yếu, cách nước; Đánh giá ảnh hưởng của các yếu tố tự nhiên và các hoạt động kinh tế – xã hội đến nguồn nước dưới đất; Đánh giá sơ bộ và phân vùng mức độ chứa nước của các tầng chứa nước; khoanh vùng triển vọng khai thác nước dưới đất; Đánh giá trữ lượng tiềm năng, trữ lượng có thể khai thác trên phạm vi toàn vùng và tại khu vực có triển vọng; Phân vùng và đánh giá sơ bộ chất lượng nguồn nước dưới đất theo các mục đích sử dụng; sơ bộ nhận định, đánh giá sự thay đổi chất lượng nước theo thời gian; Lập bộ bản đồ tài nguyên NDĐ tỷ lệ 1:50.000 bao gồm các bản đồ: Bản đồ tài nguyên nước dưới đất; Bản đồ Địa chất thủy văn; Bản đồ chất lượng nước dưới đất; Bản đồ mô đun dòng ngầm; Đánh giá sơ bộ khả năng khai thác, sử dụng nguồn nước dưới đất cho các nhu cầu cấp nước sinh hoạt, sản xuất ở từng khu vực thuộc phạm vi dự án. Kết hợp tạo nguồn nước cấp cho các khu dân cư; Tạo lập cơ sở thông tin, dữ liệu, tài liệu về tài nguyên NDĐ phục vụ công tác quản lý và nhu cầu khai thác, sử dụng thông tin, dữ liệu của các ngành, các địa phương trong vùng dự án.
Nhiệm vụ của Dự án là thu thập tài liệu; Thực hiện các dạng công tác: Điều tra, đánh giá tài nguyên nước dưới đất; khảo sát địa vật lý; công tác khoan ĐCTV; công tác bơm hút nước thí nghiệm; công tác trắc địa; công tác lấy và phân mẫu địa chất; công tác lấy và phân tích mẫu nước; công tác quan trắc động thái nước dưới đất; Tổng hợp kết quả đánh giá và báo cáo kết quả thực hiện dự án.
Trên cơ sở thi công các dạng công tác đã làm sáng tỏ điều kiện địa chất, địa chất thủy văn vùng điều tra, đánh giá. Đây là những kết quả bước đầu rất có giá trị cho công tác tổng kết dự án và lập bản đồ tài nguyên nước dưới đất cho toàn bộ dự án sau này; đồng thời đây là nguồn tài liệu để các địa phương lập quy hoạch phân bổ chia sẻ và khai thác bảo vệ tài nguyên nước một cách bền vững.
Vùng điều tra, đánh giá tồn tại 7 tầng chứa nước là: qh, qp3, qp2-3, qp1, n22, n21 và n13. Trong đó chỉ có 4 tầng có thể khai thác sử dụng trong sản xuất và sinh hoạt là qp3, n22, n21 và n13, còn lại các tầng chứa nước khai thác không đáng kể hoặc không có lỗ khoan nào khai thác do chất lượng nước xấu. Các vùng tiến hành điều tra và kết quả tài liệu đo sâu điện của dự án các ranh mặn – nhạt của các tầng chứa nước được khoanh định chính xác hơn và diện tích nước nhạt của các tầng đều tăng so với kết quả trước đây.
Kết quả thi công khoan các lỗ khoan thăm dò địa chất thủy văn thuộc các tầng chứa nước n22; n21 và n13 tại tỉnh Long An và Tiền Giang cho thấy các tầng đều giàu nước và chất lượng nước tốt. Một số lỗ khoan BST14; BST4 và BST8 sau khi nghiên cứu xong sẽ được bàn giao cho địa phương quản lý và khai thác sử dụng phục vụ cho nhân dân trong vùng.
(VPTT)
