Theo báo cáo, những biến đổi về khí hậu không dự đoán được sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho các quốc gia ở Châu Á và Thái Bình Dương, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tốc độ tăng trưởng, làm đảo ngược sự phát triển hiện tại và làm giảm chất lượng cuộc sống của những quốc gia này trong tương lai, theo như một báo cáo được Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) và Viện Nghiên cứu Tác động Biến đổi khí hậu Potsdam (PIK).
Theo kịch bản xây dựng dựa trên tốc độ phát triển của khu vực, dự báo nhiệt độ tại Châu Á sẽ tăng khoảng 6 độ C vào cuối thế kỉ này. Một số quốc gia trong khu vực có thể có khí hậu nóng hơn, những nơi đang đối mặt với sự gia tăng nhiệt độ là Tajikistan, Afghanistan, Pakistan, và phía Tây Bắc của Cộng hòa nhân dân Trung Hoa (PRC) dự kiến đạt mức 8 độ C, theo như báo cáo với nhan đề “Một khu vực nhiều nguy cơ: Các khía cạnh về con người của biến đổi khí hậu ở Châu Á và Thái Bình Dương”.
Nguy cơ rơi vào đói nghèo cao hơn
Sự gia tăng nhiệt độ này sẽ dẫn đến những thay đổi mạnh mẽ trong hệ thống thời tiết của khu vực, ảnh hưởng đến nền nông nghiệp và thủy sản, đa dạng sinh học biển và đất liền, an ninh trong nước và khu vực, thương mại, phát triển đô thị, di cư và y tế. Kịch bản vế sự ảnh hưởng mạnh mẽ này có thể là một mối đe dọa hiện hữu đối với một số nước trong khu vực và phá vỡ mọi hy vọng đạt được sự phát triển bền vững và hòa nhập của các quốc gia này.
Theo ông Bambang Susantono – Phó Chủ tịch Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) về Quản lý tri thức và Phát triển bền vững, cho biết: Cuộc khủng hoảng khí hậu toàn cầu là một thách thức lớn nhất mà nền văn minh của con người phải đối mặt trong thế kỷ 21. Khu vực Châu Á và Thái Bình Dương là vùng có hai phần ba số người nghèo trên thế giới và được coi là một trong những khu vực dễ bị tổn thương nhất đối với sự thay đổi khí hậu. Các nước ở Châu Á và Thái Bình Dương cũng có nguy cơ cao nhất thế giới rơi vào đói nghèo và thiên tai – nếu những nỗ lực giảm nhẹ và thích ứng không được thực hiện nhanh chóng và mạnh mẽ.
Các nước Châu Á nắm giữ tương lai của Trái Đất trong tay mình
Giáo sư Hans Joachim Schellnhuber, Giám đốc PIK, cho biết : “Các nước Châu Á nắm giữ tương lai của Trái Đất trong tay mình. Nếu họ lựa chọn bảo vệ bản thân trước tình trạng biến đổi khí hậu nguy hiểm, họ sẽ cứu giúp toàn bộ hành tinh này”.
Thách thức này có hai mặt. Một mặt, lượng phát thải khí nhà kính ở châu Á phải giảm theo cách mà cộng đồng toàn cầu có thể hạn chế sự ấm lên của hành tinh xuống dưới mức 2 độ C, như đã kí cam kết Paris 2015. Nhưng ngay cả việc thích nghi với sự gia tăng nhiệt độ ở mức 1,5 độ C cũng là một nhiệm vụ hết sức nặng nề. Do vậy, mặt khác, các quốc gia Châu Á phải tìm ra các chiến lược để đảm bảo sự thịnh vượng và an ninh trong điều kiện thay đổi khí hậu không thể tránh khỏi để đảm bảo sự phát triển lành mạnh trên toàn cầu. Việc tiên phong trong cuộc cách mạng công nghiệp sạch sẽ mang đến cho Châu Á những cơ hội và tìm ra những chiến lược tối ưu để hóa giải những cú sốc về thay đổi môi trường sẽ làm cho châu Á trở thành một nhân tố quan trọng trong chủ nghĩa đa phương thế kỷ 21.
Dự kiến các cơn bão và lốc xoáy nhiệt đới mạnh hơn sẽ gây ảnh hưởng đến Châu Á và Thái Bình Dương khi nhiệt độ trung bình toàn cầu gia tăng. Theo kịch bản phát triển thông thường, lượng mưa hàng năm dự kiến sẽ tăng lên đến 50% tại hầu hết các vùng đất liền trong khu vực, các nước như Pakistan và Afghanistan có thể bị suy giảm lượng mưa khoảng 20-50%.
Các vùng vùng trũng ven biển và thấp trong khu vực sẽ có nguy cơ lũ lụt nhiều hơn. 19 trong số 25 thành phố có nguy cơ biến mất khi nước biển dâng cao 1m nằm trong khu vực, 7 trong số đó ở Philipin. Tuy nhiên Indonesia, sẽ là quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất trong khu vực do lũ lụt vùng biển với khoảng 5.9 triệu người dự kiến sẽ bị ảnh hưởng hàng năm cho đến năm 2100.
Tác động kinh tế có thể là đáng kể
Khả năng dễ bị tổn thương do lũ lụt và các thảm hoạ khác sẽ ảnh hưởng đáng kể đến khu vực – và thế giới về mặt kinh tế. Thiệt hại do lũ lụt toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 6 tỷ USD năm 2005 lên 52 tỷ USD mỗi năm vào năm 2050. Hơn nữa, 13 trong số 20 thành phố hàng đầu có lũ lụt hàng năm tăng cao nhất từ năm 2005-2050 là ở Châu Á và Thái Bình Dương: Quảng Châu, Thâm Quyến , Thiên Tân, Trạm Giang, và Hạ Môn (PRC); Mumbai, Chennai-Madras, Surat và Kolkata (Ấn Độ); Thành phố Hồ Chí Minh (Việt Nam); Jakarta (Indonesia); Bangkok, Thái Lan); Và Nagoya (Nhật Bản).
Biến đổi khí hậu cũng sẽ làm cho sản lượng lương thực trong vùng trở nên thấp hơn, trồng trọt khó khăn hơn và chi phí sản xuất cao hơn. Ở một số nước Đông Nam Á, năng suất lúa gạo có thể giảm đến 50% vào năm 2100 nếu không có nỗ lực thích ứng. Gần như tất cả các loại cây trồng ở Uzbekistan dự kiến sẽ giảm 20-50% năng suất vào năm 2050 ngay cả khi nhiệt độ tăng 2 độ C (Kịch bản theo Hiệp định Paris). Tình trạng thiếu lương thực có thể làm tăng số trẻ em suy dinh dưỡng ở Đông Á lên 7 triệu do chi phí nhập khẩu lương thực cao và có thể sẽ tăng từ 2 tỷ USD lên 15 tỷ USD mỗi năm vào năm 2050.
Các hệ sinh thái biển, đặc biệt ở Tây Thái Bình Dương sẽ có nguy cơ nghiêm trọng vào năm 2100. Tất cả các hệ thống rạn san hô ở tiểu vùng sẽ phá hủy do tình trạng tẩy trắng san hô hàng loạt nếu nhiệt độ toàn cầu tăng thêm 4 độ C (theo kịch bản phát triển thông thường toàn cầu). Ngay cả khi nhiệt độ toàn cầu tăng thêm 1,5 độ C, dự kiến 89% số rạn san hô sẽ đối mặt với tình trạng mất màu nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đáng kể tới hoạt động đánh bắt cá và du lịch liên quan tới rạn san hô ở Đông Nam Á.
Tác động đối với sức khoẻ và dân sinh
Biến đổi khí hậu cũng gây ra nguy cơ đáng kể cho sức khoẻ cho người dân ở Châu Á và Thái Bình Dương. Hiện tại, đã có 3.3 triệu người chết mỗi năm vì ảnh hưởng có hại của ô nhiễm không khí ngoài trời, trong đó Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan và Bangladesh là bốn quốc gia có tỷ lệ tử vong cao nhất do nguyên nhân này. Ngoài ra, theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới, số ca tử vong liên quan đến nhiệt độ cao trong khu vực trong nhóm người cao tuổi dự kiến sẽ tăng lên 52.000 trường hợp vào năm 2050 do biến đổi khí hậu. Số người tử vong do các bệnh gây ra bởi trung gian truyền bệnh như sốt rét và sốt xuất huyết cũng có thể gia tăng.
Biến đổi khí hậu theo kịch bản phát triển thông thường cũng có thể làm gián đoạn các dịch vụ hệ sinh thái chức năng, dẫn đến sự di cư tập trung – chủ yếu là ở các khu vực thành thị – làm cho thành phố đông đúc hơn và các dịch vụ xã hội sẵn có trở nên quá tải.
Hơn nữa, khí hậu ấm hơn ở khu vực này có thể gây nguy hiểm cho việc cung cấp năng lượng. Biến đổi khí hậu có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mất an ninh năng lượng thông qua việc tiếp tục phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch không bền vững, giảm năng suất của các nhà máy nhiệt điện do sự khan hiếm nước làm mát và hoạt động liên tục của các nhà máy thủy điện do nguồn nước dao động thất thường. Sự mất an ninh năng lượng có thể dẫn đến xung đột khi các quốc gia cạnh tranh do năng lượng hạn chế, sẽ dẫn đến việc cạnh tranh các nguồn tài nguyên thiên nhiên sử dụng chung hoặc có ảnh hưởng lẫn nhau.
Các quyết định đầu tư có thể giúp ổn định khí hậu
Để giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu, báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện các cam kết được đưa ra trong Hiệp định Paris. Các cam kết này bao gồm đầu tư của nhà nước và tư nhân tập trung vào phi các-bon hóa nền kinh tế Châu Á, cũng như triển khai các biện pháp thích nghi biến đổi khí hậu để bảo vệ những nhóm dân cư dễ bị tổn thương nhất của khu vực.
“Bên cạnh đó, cần nỗ lực đổi mới công nghệ và năng lượng tái tạo trong cơ sở hạ tầng đô thị và giao thông, cần lồng ghép các nỗ lực giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu vào các chiến lược phát triển cấp vùng và quy hoạch dự án vi mô ở tất cả các ngành. Khu vực này có cả năng lực và trọng lượng của ảnh hưởng để hướng tới các con đường phát triển bền vững, hạn chế phát thải toàn cầu và thúc đẩy thích ứng” – Báo cáo kết luận.
ADB đã thông qua khoản tài trợ 3,7 tỷ đô la vào năm 2016 và cam kết tiếp tục mở rộng các khoản đầu tư của mình lên 6 tỷ đô vào năm 2020.
