Lưu vực sông Sê San là một trong những lưu vực sông lớn ở Việt Nam, bao gồm 2 tỉnh Gia Lai và Kon Tum với tổng diện tích lưu vực là 11.510km2. Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10, mùa khô từ tháng 11 đến Tháng 5 năm sau.
– Đối với tài nguyên nước mặt, lưu vực sông Sê San được chia thành 6 vùng bao gồm: Thượng Sê San, Trung Sê San, Hạ Sê San, Thượng Đắk Bla, Hạ Đắk Bla và Sa Thầy. Lượng mưa trung bình nhiều năm mùa mưa lưu vực sông Sê San là 1.519 mm, trong đó lượng mưa trung bình nhiều năm lớn nhất là 2.158 mm (Bảo Lộc, Lâm Đồng).
– Đối với tài nguyên nước dưới đất, hiện nay lưu vực sông Sê San có 39 công trình quan trắc tài nguyên nước dưới đất được Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia xây dựng và đưa vào vận hành. Lưu vực sông bao gồm 4 tầng chứa nước chính: lỗ hổng trong trầm tích Đệ tế không phân chia (q), khe nứt lỗ hổng phun trào Bazan Pleistocen giữa β(qp), khe nứt lỗ hổng phun trào Bazan Pliocen-Pleistocen dưới β(n2-qp), khe nứt trong các đá trầm tích lục nguyên Neogen( n). Theo báo cáo thuộc dự án “Biên hội – thành lập bản đồ tài nguyên nước dưới đất tỷ lệ 1:200.000 cho các tỉnh trên toàn quốc”, tổng tài nguyên nước dự báo cho các tầng chứa nước: tầng chứa nước q là 258.305m3/ngày, tầng chứa nước β(qp) là 165.422 m3/ngày, tầng chứa nước β(n2-qp) là 1.880.656 m3/ngày, tầng chứa nước n là 146.922 m3/ngày
- Tài nguyên nước mặt
1.1 Thông báo tài nguyên nước mặt
Lưu vực sông Sê San bao gồm các sông chính Sê San, Đăk Bla, Sa Thầy, Krông Pô Kô. Theo kết quả thông báo bảng tin nguồn nước của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, lưu lượng dòng chảy trên các sông thuộc khu vực Bắc Tây Nguyên phổ biến thấp hơn TBNN cùng kỳ từ 15-60%.
1.2 Dự báo tài nguyên nước mặt.
Theo số liệu dự báo mùa mưa năm 2023 từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho thấy từ tháng 5-7/2023, TLM phổ biến ở mức xấp xỉ với TBNN cùng thời kỳ. Tháng 8/2023, TLM có xu hướng ở mức cao hơn từ 5-20% so với TBNN, tháng 9/2023 TLM xấp xỉ so với TBNN cùng thời kỳ, tháng 10/2023, TLM ở mức thấp hơn từ 10-20% so với TBNN cùng thời kỳ.
1.3 Cảnh báo tài nguyên nước mặt
Trong mùa mưa năm 2023, trên lưu vực sông Sê San có 01 tiểu lưu vực thuộc vùng Thượng Đắk Bla có nguy cơ thiếu nước với tổng lượng nước thiếu khoảng 0,36 triệu m3, lượng nước thiếu tập trung chủ yếu vào tháng 5 và tháng 6.
Bản đồ dự báo nguy cơ thiếu nước
- Tài nguyên nước dưới đất
2.1 Thông báo tài nguyên nước dưới đất
Tầng chứa nước lỗ hổng trong trầm tích Đệ tứ không phân chia (q): Diễn biến mực nước dưới đất trung bình mùa khô 11/2022 – 4/2023 so với cùng thời điểm 1 năm, 5 năm, 10 năm, 20 năm trước cho thấy mực nước suy giảm lớn nhất lần lượt là: 1,83m; 0,94m; 0,39m tại huyện Sa Thầy và huyện Đắk Tô của tỉnh Kon Tum.
Tầng chứa nước khe nứt lỗ hổng phun trào Bazan Pleistocen giữa β(qp): Diễn biến mực nước dưới đất trung bình mùa khô 11/2022 – 4/2023 so với cùng thời điểm 1 năm, 5 năm, 10 năm, 20 năm trước cho thấy mực nước suy giảm lớn nhất lần lượt là: 2,85m; 2,08m; 5,01m; 5,37m tại TP.Pleiku, tỉnh Gia Lai.
Tầng chứa nước khe nứt lỗ hổng phun trào Bazan Pliocen-Pleistocen dưới β(n2-qp): Diễn biến mực nước dưới đất trung bình mùa khô 11/2022 – 4/2023 so với cùng thời điểm 1 năm, 5 năm, 10 năm, 20 năm trước cho thấy mực nước suy giảm lớn nhất lần lượt là: 1,75m; 5,06m; 3,96m; 2,15m tại huyện Đức Cơ và huyện Chư Pah của tỉnh Gia Lai.
Tầng chứa nước khe nứt trong các đá trầm tích lục nguyên Neogen (n): Diễn biến mực nước dưới đất trung bình mùa khô 11/2022 – 4/2023 so với cùng thời điểm 1 năm, 5 năm, 10 năm, 20 năm trước cho thấy mực nước suy giảm lớn nhất lần lượt là: 0,91m; 0,72m; 1,59m tại huyện Chư Pah, tỉnh Gia Lai.
2.2 Dự báo tài nguyên nước dưới đất
Tầng chứa nước lỗ hổng trong trầm tích Đệ tứ không phân chia (q): Diễn biến mực nước dưới đất dự báo tháng 5 so với mực nước thực đo tháng 4 có xu thế dâng, có 5/8 công trình mực nước dâng, 2/8 công trình mực nước hạ và 1/8 công trình mực nước dâng hạ không đáng kể. Mực nước dâng từ 0,05m đến 0,5m phân bố ở huyện Sa Thầy, huyện Đắk Tô và TP.Kon Tum của tỉnh Kon Tum. Mực nước hạ từ 0,05m đến 0,5m phân bố ở huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai và huyện Đắk Tô, tỉnh Kon Tum.
Tầng chứa nước khe nứt lỗ hổng phun trào Bazan Pleistocen giữa β(qp): Diễn biến mực nước dưới đất dự báo mùa mưa năm 2023 so với mực nước thực đo cùng ký 1 năm trước có xu thế hạ, có 4/7 công trình mực nước hạ, 2/7 công trình mực nước dâng và 1/7 công trình mực nước dâng hạ không đáng kể. Mực nước hạ từ 2,0m đến 4,0m phân bố ở P.Yên Thế và xã Chư Hrông của TP.Pleiku, tỉnh Gia Lai. Mực nước dâng từ 0,5m đến 2,0m phân bố ở xã Chư Á và Chư Hrông của TP.Pleiku, tỉnh Gia Lai (LK167T). Mực nước dâng từ 0,5m đến 2,0m phân bố ở huyện xã Biển Hồ, TP.Pleiku, tỉnh Gia Lai .
Tầng chứa nước khe nứt lỗ hổng phun trào Bazan Pliocen-Pleistocen dưới β(n2-qp): Diễn biến mực nước dưới đất dự báo mùa mưa năm 2023 so với mực nước thực đo cùng ký 1 năm trước có xu thế không rõ ràng, có 6/12 công trình mực nước dâng, 6/12 công trình mực nước dâng. Mực nước dâng từ 0,5m đến 2,0m phân bố ở huyện Chư Pah, và TP.Pleiku của tỉnh Gia Lai và. Mực nước hạ từ 2,0m đến 4,0m phân bố ở TP.Kon Tum, tỉnh Kon Tum; huyện Đức Cơ, huyện Đắk Đoa và huyện Chư Pah của tỉnh Gia Lai.
Tầng chứa nước khe nứt trong các đá trầm tích lục nguyên Neogen (n): Diễn biến mực nước dưới đất dự báo mùa mưa năm 2023 so với mực nước thực đo cùng ký 1 năm trước có xu thế dâng, có 8/12 công trình mực nước dâng, 4/12 công trình mực nước hạ. Mực nước dâng từ 2,0m đến 4,0m phân bố ở huyện Đắk Tô và TP.Kon Tum của tỉnh Kon Tum. Mực nước hạ từ 0,5m đến 2,0m phân bố ở huyện Chư Pah, tỉnh Gia Lai và huyện Đắk Hà, TP.Kon Tum của tỉnh Kon Tum.
2.3 Cảnh báo tài nguyên nước dưới đất
Theo Nghị định 167/2018/NĐ-CP về Quy định việc hạn chế khai thác nước dưới đất, trong lưu vực sông Sê San thời điểm hiện tại có 2 công trình LK139Tm1, LK62T có độ sâu mực nước cần phải cảnh báo. Các đơn vị khai thác nước dưới đất cần chú ý chế độ khai thác quanh khu vực này.
- Đề xuất, kiến nghị
Đối với tài nguyên nước mặt: Trong mùa mưa 2023, toàn lưu vực thiếu 0,36 triệu m3 nước nằm tại khu vực thượng Đắk Bla. Chính vì thế, cần có sự điều hòa phân bổ hợp lý nguồn nước tại các công trình thủy lợi, thủy điện để đảm bảo không bị thiếu nước.
Đối với tài nguyên nước dưới đất: Theo Nghị định 167/2018/NĐ-CP về Quy định việc hạn chế khai thác nước dưới đất, trong lưu vực sông Sê San thời điểm hiện tại có công trình LK139Tm1 và LK62T có độ sâu mực nước cần phải cảnh báo. Vì vậy, để đảm bảo khai thác ổn định, cần theo dõi chặt chẽ các diễn biến mực nước dưới đất các tầng chứa nước tại địa phương và trong các bản tin dự báo tiếp theo để phục vụ quản lý, khai thác hiệu quả nguồn nước dưới đất.
Xem chi tiết tại đây:
