Toạ đàm “Thuỷ điện dòng chính sông Mêkông dưới góc nhìn phát triển bền vững”: Cần cộng đồng trách nhiệm và hưởng lợi

Lục bình chết trên những con kênh cạn nước ở Long Xuyên
Tại cuộc toạ đàm mở diễn ra sáng 26.5 với chủ đề “Thuỷ điện dòng chính sông Mêkông dưới góc nhìn phát triển bền vững” có sự góp mặt của 5 tổ chức phi chính phủ của VN, ý kiến các chuyên gia cho rằng, cần có sự phối hợp ở tầm quốc gia trên cơ sở hợp tác Uỷ hội sông Mêkông và các nước thành viên ASEAN để đưa ra tiếng nói đồng thuận, vì lợi ích của các quốc gia có chung dòng sông này.
Đánh giá về sự đồng thuận trong việc chia sẻ tài nguyên nước trên lưu vực sông Mêkông, bà Đỗ Hồng Phấn – Cố vấn trưởng mạng lưới vì nước VN (VNWP) cho rằng: Tháng 1.2011, các quốc gia thuộc Uỷ hội sông Mêkông (MRC) đã thông qua các nghiên cứu quan trọng về Kịch bản phát triển lưu vực sông Mêkông, bao gồm thuỷ điện (TĐ) dòng chính tại Trung Quốc, 12 TĐ dòng chính hạ lưu vực (trong đó có TĐ Xayaburi) và các TĐ sông nhánh.

Đồng thời cũng đã thông qua báo cáo đánh giá môi trường chiến lược do phát triển TĐ dòng chính và chiến lược phát triển lưu vực dựa trên quản lý tài nguyên nước. Các đánh giá này đã đưa ra những kết quả khá toàn diện về lợi ích kinh tế về điện và tưới tiêu, đánh giá tác động môi trường và xã hội đối với dòng chảy, thuỷ sản, phù sa… Các báo cáo cũng chỉ ra, việc lợi ích và tác động tích cực cũng như tiêu cực đối với từng quốc gia tùy theo vị trí trên lưu vực sông. Việc khai thác tiềm năng dòng chính cần phải có sự cân bằng lợi ích tổng thể với các quốc gia khác. Quyết định của phía Lào tạm dừng dự án Xayaburi được các chuyên gia VN đánh giá là một động thái tích cực.

Các chuyên gia cho rằng, sẽ phải cần ít nhất 10 năm để các bên liên quan đưa ra các nghiên cứu, đánh giá tác động của các thuỷ điện trên dòng chính hạ lưu vực Mêkông. Đây là thời gian cần thiết để các nhà khoa học có đánh giá chính xác về tác động cũng như ảnh hưởng định lượng của TĐ đến các quốc gia cùng chung lưu vực. Cần có thời gian để xây dựng mô hình thuỷ động lực học dòng sông với các kịch bản, chế độ vận hành khác nhau của các NM thuỷ điện. Đồng thời tính toán các điều kiện đầu vào để xác định lưu lượng, mực nước tại hạ lưu theo các kịch bản vận hành TĐ…

(Theo laodong.com.vn)