Chủ đầu tư đập Xayaburi qua mặt Ủy hội sông Mekong

Dù ngày 19/4, Ủy hội sông Mekong mới ra quyết định cuối cùng về dự án đập thủy điện Xayaburi nhưng việc xây dựng đã lặng lẽ bắt đầu.

Tờ Bangkok Post của Thái Lan ngày 16/4 đăng hàng loạt bức ảnh cho thấy, hàng chục xe ủi, xe xúc đất và xe tải đang tấp nập ra vào khu vực công trường ở tỉnh Xayaboury của Lào. Theo tờ này, việc xây dựng hệ thống đường chính dẫn đến nơi xây đập đã bắt đầu từ tuần trước. Nhiều khu trại đã được dựng lên, làm chỗ lưu trú cho công nhân và cất giữ máy móc, vật liệu xây dựng và thực phẩm. Tập đoàn SEAN & Ch.Karnchang Public (Thái Lan), chủ đầu tư của dự án, cũng đang tiến hành giải tỏa và đền bù cho người dân trong các ngôi làng xung quanh. Bangkok Post dẫn lời một số người địa phương cho hay, nhiều người chỉ được đền bù… 15 USD.

Chính phủ Lào đệ trình dự án xây dựng đập Xayaburi cho 3 thành viên còn lại của Ủy hội sông Mekong (MRC) là Việt Nam, Campuchia và Thái Lan vào năm 2007. Kể từ đó, dự án 3,5 tỉ USD này vấp phải sự phản đối kịch liệt từ giới hữu trách, người dân và các tổ chức môi trường vì những hậu quả khủng khiếp đối với dân sinh và môi trường. Theo Quy chế về Thông báo, Tham vấn trước và Thỏa thuận (PNPCA), bất kỳ kế hoạch xây dựng nào liên quan đến lưu vực sông Mekong đều phải thông báo và tham vấn với MRC. Tuy nhiên, phía Lào và chủ đầu tư đã “vượt rào” trước khi quyết định chung được đưa ra. Ông Surasak Glahan, đại diện của MRC cho  biết, cho đến ngày 16/4 Ủy hội chưa nhận được thông báo nào về việc triển khai hay chuẩn bị xây dựng đập Xayaburi.

“Thật thất vọng! Họ đang phớt lờ những bức xúc của người dân sống dọc theo lưu vực sông Mekong không chỉ ở Thái Lan, Campuchia, Việt Nam mà cả ở Lào. Chúng tôi kịch liệt phản đối và yêu cầu nhà đầu tư phải ngưng ngay việc triển khai xây dựng dự án”, bà Pianporn Deetes, đại diện của Tổ chức International Rivers (Sông ngòi quốc tế) tại Thái Lan nói với phóng viên báo Thanh Niên. Theo bà Deetes, Chính phủ Lào cần xem xét lại dự án còn Chính phủ Thái Lan cũng phải có thái độ tích cực. Theo kế hoạch, 95% điện năng từ dự án Xayaburi sẽ được bán cho Thái Lan trong khi nhiều chuyên gia cho rằng nước này có nhiều cách tạo ra điện mà không phải mua từ Lào.

(Theo Minh Quang – Báo Thanh niên, 18/3.)