Cùng với sự phát triển của đất nước, quy hoạch tài nguyên nước có những thay đổi và phát triển từ nhận thức đến nội dung. Luật Tài nguyên nước năm 1998 quy định “Quy hoạch lưu vực sông” là quy hoạch về bảo vệ, khai thác, sử dụng nguồn nước, phát triển tài nguyên nước, phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra trong lưu vực sông.
Mười năm sau đó, Nghị định 120/2008/NĐ-CP quy định “Quy hoạch lưu vực sông” bao gồm các quy hoạch thành phần: a) Quy hoạch phân bổ tài nguyên nước; b) Quy hoạch bảo vệ tài nguyên nước; c) Quy hoạch phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra; đồng thời, Nghị định 120 cũng quy định các nội dung chủ yếu cho từng quy hoạch thành phần đó. Đến năm 2012, cụm từ “Quy hoạch tài nguyên nước” đã được đưa và Luật Tài nguyên nước cùng với các loại: Quy hoạch tài nguyên nước chung của cả nước; Quy hoạch tài nguyên nước lưu vực sông liên tỉnh, nguồn nước liên tỉnh; Quy hoạch tài nguyên nước của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
Ngay từ khi thành lập năm 2008, Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường giao nhiệm vụ xây dựng các quy hoạch tài nguyên nước: Vùng kinh tế trọng điểm Miền Trung, Lưu vực sông Nhuệ – Đáy, Đảo Phú Quốc. Đồng thời, Trung tâm cũng tham gia xây dựng các văn bản pháp quy trong lĩnh vực quy hoạch tài nguyên nước, đó là Luật Tài nguyên nước và các văn bản dưới Luật.
Xuất phát từ yêu cầu thực tế cần có tài liệu hướng dẫn và thống nhất về nội dung, phương pháp, kỹ thuật; đồng thời có căn cứ để quản lý, đặt hàng, giao nhiệm vụ, thẩm định, xét duyệt, tổ chức xây dựng các quy hoạch tài nguyên nước, Trung tâm đã được giao chủ trì xây dựng, trình Bộ Tài nguyên và Môi trường ký ban hành Thông tư 42/2015/TT-BTNMT Quy định kỹ thuật Quy hoạch tài nguyên nước.
Trong giai đoạn 2012-2017, công tác quy hoạch tài nguyên nước đã được quan tâm và đầu tư nhiều hơn, nhất là sau khi Luật Tài nguyên nước năm 2012 có hiệu lực. Trung tâm đã xây dựng Đề án “Quy hoạch tài nguyên nước các lưu vực sông liên tỉnh” để Bộ TNMT trình Thủ tướng Chính phủ vào cuối năm 2014. Năm 2015, Trung tâm được Bộ TNMT giao lập Quy hoạch tài nguyên nước lưu vực sông Srêpok và lưu vực sông Bằng Giang – Kỳ Cùng.
Trong năm 2016, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành tổ chức xây dựng Quy hoạch tổng thể khai thác sông Hồng. Trung tâm đã tập trung nguồn lực, phối hợp các Bộ, ngành, cơ quan có liên quan và các chuyên gia xây dựng và hoàn thành lập nhiệm vụ Quy hoạch tài nguyên nước lưu vực sông Hồng – Thái Bình và đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt tại Quyết định số 3399/QĐ-BTNMT ngày 26 tháng 12 năm 2017. Hiện nay, Trung tâm đang triển khai xây dựng Quy hoạch này.
Năm 2017, Trung tâm đã triển khai các dự án Lập nhiệm vụ Quy hoạch tài nguyên nước lưu vực sông Cửu Long, Nghiên cứu xây dựng quy hoạch tài nguyên nước lưu vực sông Sesan-Srepok (2S) thuộc Dự án quản lý tổng hợp tài nguyên nước MeKong C1-CS-4.
Ngoài các nhiệm vụ do Bộ TNMT giao, Trung tâm đã phối hợp lập quy hoạch tài nguyên nước cho hơn 30 tỉnh, thành phố. Kết quả của công tác này đã giúp các địa phương định hướng trong khai thác, sử dụng nguồn nước và bảo vệ tài nguyên nước.
10 năm đã trôi qua không phải là một chặng đường dài, nhưng cũng đủ để Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia khẳng định được vai trò, năng lực, trách nhiệm của mình và đã đạt được những thành tựu nhất định về kiện toàn và phát triển công tác quy hoạch tài nguyên nước của Việt Nam. Được sự chỉ đạo sát sao của Bộ Tài nguyên và Môi trường, với một đội ngũ cán bộ có tâm huyết, có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm, Trung tâm quyết tâm sẽ tiếp tục phát triển, phát huy vai trò của mình để đóng góp nhiều hơn nữa cho lĩnh vực quy hoạch tài nguyên nước.
(VPTT)
