Việt Nam đang phải đối mặt với môi trường nước đô thị ngày càng tồi tệ trong bối cảnh dân số đô thị ngày càng gia tăng, nhu cầu cấp nước và thoát nước ngày càng tăng, và xây dựng không theo kế hoạch.
Đến cuối năm 2016, Việt Nam đã có 802 thành phố, bao gồm cả hai đô thị đặc biệt của Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.
Theo kế hoạch phát triển của thành phố, đến năm 2020, khoảng 44 triệu người sẽ sống ở các thành phố trên toàn quốc, 45% dân số cả nước. Con số này là 52 triệu người vào năm 2025, một nửa tổng dân số.
Theo Bộ Xây dựng, hiện nay có 37 nhà máy xử lý nước thải tại các thành phố với tổng công suất 890.000 m 3 / ngày, chiếm 13% lượng nước thải.
Các cơ sở thoát nước đô thị không toàn diện vì chúng được xây dựng trong những khoảng thời gian khác nhau. Một số hệ thống cống cũng đổ nát, dẫn đến khả năng thoát nước kém.
Trong khi nhiều cống không đủ lớn, kênh mương và mương bê tông cũng cản trở việc thoát nước. Kết quả là thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội thường bị ngập nước sau những cơn mưa lớn. Các thành phố như Đà Nẵng, Cần Thơ, Quy Nhơn, Hải Phòng và Nha Trang vốn hiếm khi bị ngập trong quá khứ cũng phải đối mặt với lũ lụt thường xuyên.
Một lượng lớn nước thải không được xử lý đang được thải ra môi trường vì nhiều cơ sở xử lý chưa hoàn thành. Ở nhiều thành phố, chỉ có một vài ngôi nhà được kết nối với mạng lưới thoát nước địa phương.
Trong khi đó, việc mở rộng các khu công nghiệp cũng đã làm tăng lượng nước thải. Ô nhiễm nước ở các sông, hồ, kênh rạch do nước thải từ các hoạt động công nghiệp hoặc các làng nghề ngày càng trở nên tồi tệ hơn.
Chất lượng nước của các sông như Cầu, Nhuệ, Đáy, Ðồng Nai còn nghèo, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc cấp nước cho nhiều thành phố.
Theo Trung tâm Quan trắc Môi trường thuộc Cục Môi trường Việt Nam, nước sông Nhuệ chỉ thích hợp cho việc vận chuyển đường thủy trong khi nước sông Đáy, mặc dù tốt hơn so với sông Nhuệ, chỉ có thể sử dụng để tưới tiêu.
Năm 2014, Chính phủ ban hành Nghị định 80/2014 về thoát nước và xử lý nước thải nhằm khuyến khích việc tái sử dụng nước mưa để giảm lũ lụt và khai thác nước ngầm và nước mặt. Những người muốn đầu tư vào công nghệ xử lý nước mưa và tái sử dụng sẽ được hỗ trợ với khoản vay mềm.
Bộ Xây dựng cũng ký hợp đồng với Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản để tăng cường hợp tác trong các hệ thống liên quan đến nước thải.
Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản cũng đang tiến hành các dự án cải thiện môi trường nước ở các thành phố như Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng và Huế
