Lưu vực Sông Cả là một con sông liên quốc gia, bao gồm 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh với diện tích lưu vực 27.200km2. Trong lưu vực sông Cả hiện này có 43 điểm quan trắc, 76 công trình quan trắc tài nguyên nước dưới đất được Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia xây dựng và đưa vào vận hành.
Đối với tài nguyên nước dưới đất, lưu vực sông Cả gồm 2 tầng chứa nước chính: tầng chứa nước Holocen (qh), tầng chứa nước Pleistocen (qp). Theo báo cáo thuộc dự án “Biên hội – thành lập bản đồ tài nguyên nước dưới đất tỷ lệ 1:200.000 cho các tỉnh trên toàn quốc”, tổng tài nguyên nước dự báo cho các tầng chứa nước như sau: tầng chứa nước Holocen (qh) là 1.439.266 m3/ngày, tầng chứa nước Pleistocen (qp) là 371.289 m3/ngày.
- Thông báo tình hình tài nguyên nước dưới đất
Mực nước
Tầng chứa nước Holocene (qh)
Giá trị trung bình năm 2022 dâng so với trung bình nhiều năm là 0,19m và trung bình năm 2021 là 0,13m. Giá trị trung bình tháng năm 2022 dâng cao nhất so với trung bình nhiều năm là 0,34m vào tháng 6 và trung bình năm 2021 là 0,48m vào tháng 8.
Trong năm 2022: mực nước trung bình năm nông nhất là -0,23m tại xã Thạch Đỉnh, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh (QT7-HT) và sâu nhất là -12,67m tại xã Châu Quang, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An (QT2-HÐ).
Diễn biến mực nước dưới đất trung bình năm 2021 so với cùng thời điểm 1 năm và 5 năm trước cho thấy mực nước suy giảm lớn nhất lần lượt là 0,1m tại xã Diễn Thành, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An và 0,12m tại xã Cẩm Thành, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh.
Sơ đồ diễn biến mực nước năm 2022 so với cùng kỳ 1 năm trước
Tầng chứa nước Pleistocene (qp)
Giá trị trung bình năm 2022 dâng so với trung bình nhiều năm là 0,09m và trung bình năm 2021 là 0,1m. Giá trị trung bình tháng năm 2022 dâng cao nhất so với trung bình nhiều năm là 0,42m vào tháng 10 và dâng cao nhất so với trung bình năm 2021 là 0,42m vào tháng 10.
Trong năm 2022: mực nước trung bình năm nông nhất là -0,54m tại xã Thạch Đỉnh, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh (QT7a-HT) và sâu nhất là -12,18m tại xã Hùng Sơn, huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An (QT2a-CC).
Diễn biến mực nước dưới đất trung bình năm 2022 so với cùng thời điểm 1 năm và 5 năm trước cho thấy mực nước suy giảm lớn nhất lần lượt là 0,16m tại xã Châu Quang, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An và 0,45m tại xã Hương Trạch, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh.
Chất lượng nước
Tầng chứa nước Holocen (qh)
Chỉ tiêu độ mặn (TDS): Nhìn chung, độ mặn của nước năm 2022 đa số các công trình quan trắc đều nhỏ hơn GTGH (nước nhạt).
Các chỉ tiêu vi lượng: Kết quả phân tích cho thấy hầu hết các công trình đều có hàm lượng thấp hơn GTGH, tuy nhiên hàm lượng Mangan (Mn); Asen (As) ; Chì (Pb) tại một số công trình vượt GTGH.
Tầng chứa nước Pleistocen (qp)
Chỉ tiêu độ mặn (TDS): Nhìn chung, độ mặn của nước năm 2022 đa số các công trình quan trắc đều nhỏ hơn GTGH (nước nhạt).
Các chỉ tiêu vi lượng: Kết quả phân tích cho thấy hầu hết các công trình đều có hàm lượng thấp hơn GTGH, tuy nhiên hàm lượng Mangan (Mn); Asen (As); Chì(Pb) tại một số công trình vượt GTGH
- Dự báo tài nguyên nước dưới đất
Tầng chứa nước Holocen (qh):Diễn biến mực nước dưới đất dự báo năm 2023 có xu thế dâng so với mực nước thực đo cùng kỳ năm 2022 với 21/29 công trình mực nước dâng và 8/29 công trình mực nước dâng hạ không đáng kể. Mực nước dâng từ 0,2 đến 0,5m tập trung ở một số khu vực xã Long Sơn, huyện Anh Sơn, xã Quang Phong, huyện Thái Hòa, tỉnh Nghệ An.
Tầng chứa nước Pleistocen (qp): Diễn biến mực nước dưới đất dự báo năm 2023 có xu thế dâng so với mực nước thực đo cùng kỳ năm 2022, với 17/32 công trình mực nước dâng, 12/32 công trình mực nước dâng hạ không đáng kể và 3/32 công trình hạ. Mực nước có xu thế dâng từ 0,2 đến 0,5m tập trung ở các khu vực xã Tam Hợp, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An. Mực nước hạ từ 0,5 đến 1,0m tập trung ở khu vực huyện Nghi Lộc, của tỉnh Nghệ An
- Cảnh báo tài nguyên nước dưới đất
Theo Nghị định 167/2018/NĐ-CP về Quy định việc hạn chế khai thác nước dưới đất, trong lưu vực sông Cả thời điểm hiện tại chưa có công trình nào có độ sâu mực nước cần phải cảnh báo.
- Đề xuất, kiến nghị
Theo Nghị định 167/2018/NĐ-CP về Quy định việc hạn chế khai thác nước dưới đất, trong lưu vực sông Cả thời điểm hiện tại chưa có công trình nào có độ sâu mực nước cần phải cảnh báo; tuy nhiên cần tiếp tục theo dõi diễn biến mực nước để kịp thời có kế hoạch khai thác hợp lý.
Trong năm 2022, nhìn chung mực nước và chất lượng nước trong các tầng chứa nước trong lưu vực sông Cả đều tốt. Tuy nhiên có một số công trình có độ mặn, hàm lượng Mn, As và NH4 vượt quá GTGH so với QCVN 09-MT:2015/BTNMT, đề nghị các cơ quan đưa ra cảnh báo cho người dân và tiếp tục theo dõi thêm.
Xem chi tiết tại đây.
