Thái Nguyên là một tỉnh ở đông bắc Việt Nam, tiếp giáp với thủ đô Hà Nội và là tỉnh nằm trong quy hoạch vùng thủ đô Hà Nội. Thái Nguyên là một trung tâm kinh tế – xã hội lớn của khu vực đông bắc hay cả Vùng trung du và miền núi phía bắc.
Tỉnh Thái Nguyên được tái lập ngày 1/1/1997 với việc tách tỉnh Bắc Thái thành hai tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên. Thái Nguyên nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc thủ đô Hà Nội, một trung tâm kinh tế đang lên ở miền Bắc. Thái Nguyên được coi là một trung tâm đào tạo nguồn nhân lực lớn thứ 3 sau Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Thái Nguyên cũng là một địa bàn chiến lược về quốc phòng, là nơi đóng trụ sở Bộ tư lệnh, cùng nhiều cơ quan khác của Quân khu 1.
Hiện nay, tài nguyên nước tỉnh Thái Nguyên đang đối mặt với nguy cơ ô nhiễm cao và thiếu nước. Với đặc điểm là khu kinh tế trọng điểm của miền Bắc tập trung nhiều nhà máy sản xuất lớn cũng như sản xuất lâm nghiệp với thế mạnh là cây chè. Hàng năm dư lượng thuốc trừ sâu và các kim loại nặng tồn dư giải phóng vào môi trường khá lớn, gây ô nhiễm và tổn hại nghiêm trọng đến nguồn nước mặt cũng như nước ngầm của tỉnh.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do phần lớn các nguồn thải từ hoạt động khai khoáng, sản xuất công nghiệp, nước thải từ sinh hoạt, chăn nuôi… có chứa chất độc hại như dầu mỡ, kim loại nặng, chất rắn lơ lửng, độ màu, hàm lượng chì (Pb), kẽm (Zn), Asen (As), Cadmi (Cd), đều xả thải trực tiếp vào LVS Cầu với ước tính khoảng 50 triệu m3nước thải/năm. Đây cũng là thực trạng chung của các vùng phát triển mạnh mảng sản xuất. Việc xác định chính xác các nguồn ô nhiễm cũng như mức độ ô nhiễm của các nguồn thải cũng như đề xuất việc hạn chế nguồn gây ô nhiễm là một trong những vấn đề nan giải. Phương pháp mô hình hóa được thực hiện để dự báo, đây cũng là một trong những hạn chế và khó khăn khi thực hiện.
Các tài liệu lưu trữ về tài nguyên nước tỉnh Thái Nguyên có những thời điểm bị gián đoạn, việc lưu trữ thuộc nhiều cơ quan, ban ngành khác nhau dẫn tới việc thu thập tài liệu gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, đơn vị thực hiện đã rất cố gắng để thu thập một cách đầy đủ và chi tiết nhất để phục vụ cho dự án.
Bên cạnh đó, Thái Nguyên cũng có những thuận lợi khi có hệ thống thủy lợi bài bản, được đầu tư tốt và các cụm quan trắc hoạt động thường xuyên như Hồ núi Cốc. Hệ thống sông và lưu vực sông phong phú, độ che phủ rừng còn nhiều, thảm thực vật phong phú và sự ủng hộ của các cấp chính quyền trong công tác lập quy hoạch.
(Thanh Sơn)
