Vào năm 2030 lượng nước sạch cần sản xuất mỗi ngày phục vụ dân cư đô thị là 1,360 – 1,1615 triệu m3 (chưa kể thất thoát có thể lên tới 30%). Mỗi năm lượng nước cấp cho sinh hoạt tại Hà Nội tăng lên 163.000 m3/ ngày đêm. Để có được nguồn nước “khổng lồ” phục vụ cho khoảng hơn 6 triệu dân, Hà Nội rất cần có một quy hoạch nguồn nước cấp để sản xuất nước sinh hoạt, bởi hiện nay, tình trạng ô nhiễm nước ngầm và nước mặt đang báo động.
Theo PGS – TS Lê Trình Viện khoa học Môi trường và Phát triển Việt Nam (VESDEC): Hiện nay tại Hà Nội có khoảng 20% số giếng khoan bị suy thoái, giảm lưu lượng cần được cải tạo thay thế. Nước dưới đất bị nhiễm bẩn hợp chất nito, đặc biệt là NH4+. Khu vực bị nhiễm bẩn tập trung ở Đông Nam các quận nội thành, bao gồm khu vực các nhà máy nước Hạ Đình, Tương Mai, Pháp Vân.
Từ tháng 6/2008, khi Nhà máy nước Sông Đà (Vinaconex) bắt đầu vận hành sử dụng nguồn nước Sông Đà đã mở ra hướng sử dụng nước mặt để cung cấp nước cho các đô thị trên địa bàn Hà Nội.
Tuy nhiên, nguồn nước mặt trên địa bàn Hà Nội dễ bị tác động xấu do chênh lệch lớn về lưu lượng giữa các tháng trong năm và biến động về chất lượng vì tiếp nhận nước thải từ các nguồn trong nội thị. Vì thế một dòng sông hoặc một khu vực trên dòng sông có thể được quy hoạch xây dựng các nhà máy nước hay không cần đáp ứng những tiêu chí cơ bản như: Dòng sông có lưu lượng nước cao, đủ thỏa mãn nhu cầu cho nhà máy nươc trong mọi thời điểm; Có chất lượng tốt, ổn định tối thiểu đạt mức A2 theo QC 08 VN (quy chuẩn Việt Nam) của Bộ TNMT hoặc loại 2 theo hệ thống phân loại chất lượng nước vùng HN theo các chỉ số chất lượng nước (WQI – HNI) do Viện khoa học môi trường và phát triển (VESDEC) đề xuất năm 2010; Có khoảng cách không quá gần các khu tập trung các khu dân cư tập trung, khu, cụm công nghiệp, nhà máy có lượng nước xả lớn, nước thải chứa hàm lượng cao các hóa chất có tính độc cao, các khu chăn nuôi tập trung; Phải có tính khả thi về kinh tế như không nằm quá xa khu vực cần cấp nước (dưới 50km) điều kiện xây dựng nhà máy và đường ống không bị cản trở lớn do yếu tố tự nhiên và xã hội.
Trước mắt, theo dự báo của UBND TP Hà Nội, đến năm 2020, tổng nhu cầu sử dụng nước của Hà Nội sẽ từ 1,2 đến 1,5 triệu m3/ngày đêm, đến 2030 sẽ là 1,9 – 2,3 triệu m3/ngày đêm. Và đến 2050 sẽ là 2,6 – 3,1 triệu m3/ngày đêm.
Nếu mục tiêu cấp nước của UBND thành phố HN vào năm 2030 đối với khu vực đô thị là 180 – 190 lit/người/ngày và các đô thị vệ tinh là 150-180 lit/người/ ngày thì vào năm 2030 lượng nước sạch cần sản xuất mỗi ngày phục vụ dân cư đô thị là 1,360 – 1,1615 triệu m3 (chưa kể thất thoát có thể lên tới 30%). Theo tính toán của VESDEC cứ sau mỗi năm lượng nước cấp cho sinh hoạt tại Hà Nội tăng lên 163.000 m3/ ngày đêm. Trong khi hiện nay toàn thành phố có trên 20 nhà máy và 15 trạm sản xuất nước, chủ yếu khai thác nguồn nước ngầm từ trên 280 giếng trong đó khu vực phía Bắc Sông Hồng có 24 giếng và khu vực phía Nam Sông Hồng có 227 giếng, khu vực Hà Đông, Sơn Tây, Xuân Mai có trên 20 giếng. Công suất toàn bộ hạ tầng cấp nước hiện nay mới chỉ đạt từ 730.000 đến 830.000 m3/ngày đêm. So với sản lượng nước hiện nay, nhiều hộ ở TP Hà Nội, nhất là các thị xã, thị trấn, thị tứ vẫn chưa được sử dụng nước sạch. Ngoài ra, còn 1 số tiêu chuẩn dùng nước khác ngoài nước sinh hoạt vào năm 2010 như nước cho KCN tập trung 43 m3/ha, nước cho công nghiệp địa phương 10 -15 % nước sạch, cung cấp dịch vụ 20% nước sinh hoạt, nước cho rò rỉ 30% các loại nước trên. Như vậy, để đáp ứng như cầu sử dụng nước vào năm 2020 là 1,2 triệu – 16,6 triệu m3/ ngày đêm, năm 2030 từ 1,0 – 2,3 triệu m3 /ngày đêm và đến năm 2050 lên tới 2,6 – 3,1 triệu m3/ngày đêm sẽ là một thách thức rất lớn. Do đó, hướng tiếp tục tìm nguồn nước mới bổ sung cho nguồn nước ngầm là không thể chậm trễ. Trong đó, tiếp tục khai thác nguồn nước từ Sông Đà, Sông Hồng vẫn là mục tiêu được nghiên cứu.
Rõ ràng, việc quy hoạch nguồn nước mặt phục vụ cho cấp nước tại Hà Nội là vô cùng cấp bách. Nhất là trong thời điểm hiện tại, khi mà nguồn nước ngầm đang cạn kiệt, nguồn nước mặt đứng trước nguy cơ ô nhiễm ngày càng cao.
(Theo Monre.gov.vn)
