Quá trình hiện đại hóa các đô thị tại Việt Nam ngày càng phát triển mạnh mẽ, các công trình xây dựng ngầm được quy hoạch và triển khai thi công xây dựng ngày càng nhiều với quy mô lớn nhỏ khác nhau như các công trình: móng cọc khoan nhồi, tuyến Metro, tầng hầm các công trình xây dựng. Quá trình thi công xây dựng các công trình trên đã tiến hành thi công khoan, khai đào qua nhiều tầng chứa nước khác nhau làm thông các tầng chứa nước tạo ra các cửa sổ ĐCTV, nước trong tầng bên trên có khả năng thấm xuống các tầng chứa nước bên dưới làm biến đổi chất lượng các tầng chứa nước bên dưới.
Mặt khác, trước và sau khi thi công đều có các điều tra, khảo sát đánh giá tác động môi trường nhưng chỉ dừng ở việc đánh giá tác động của điều kiện điều kiện địa chất, ĐCTV và địa chất công trình đến công trình ngầm chứ chưa có đánh giá đầy đủ tác động của các công trình ngầm này đến môi trường địa chất, môi trường ĐCTV đặc biệt là các tầng chứa nước.
Vì vậy việc đánh giá được tác động của việc xây dựng các công trình ngầm: móng cọc khoan nhồi, tuyến Metro, tầng hầm các công trình xây dựng đến đặc trưng trữ lượng và chất lượng của các tầng chứa nước từ đó nghiên cứu, xây dựng bộ tiêu chí bảo vệ các tầng chứa nước trong trầm tích Đệ tứ khi xây dựng các công trình ngầm là một giải pháp để bảo vệ các tầng chứa nước là hết sức cần thiết.
Tác động gây ra đối với các tầng chứa nước khi thi công xây dựng các công trình ngầm:
+ Suy giảm trữ lượng các tầng chứa nước trầm tích Đệ tứ: phá vỡ cấu trúc các tầng chứa nước; làm giảm thể tích chứa nước các tầng chứa nước; làm thay đổi hướng vận động, động thái nước dưới đất; giảm tính thấm của các tầng chứa nước trong trầm tích Đệ tứ, giảm lượng bổ cập cho các tầng bên dưới.
+ Thay đổi chất lượng các tầng chứa nước trầm tích Đệ tứ: Nước bị ô nhiễm, nhiễm bẩn từ trên mặt có thể thấm xuống di chuyển vào các tầng chứa nước trong trầm tích Đệ tứ bên dưới (từ tầng chứa nước Holocene vào tầng chứa nước Pleistocene) làm biến đổi chất lượng các tầng chứa nước này.
Các tiêu chí bảo vệ tầng chứa nước được đưa ra gồm các nhóm sau:
* Nhóm 1: Đất đá chứa nước, gồm:
+ Thể tích tầng chứa nước: sự suy giảm thể tích tầng chứa nước trước và sau khi có các công trình ngầm;
+ Các tính chất chứa nước – thông số ĐCTV: Sự suy giảm các thông số ĐCTV (k, µ, n0) khi có các công trình ngầm.
* Nhóm 2: Trữ lượng nước dưới đất, gồm:
+ Mực nước dưới đất: Sự suy giảm mực nước khi có các công trình ngầm;
+ Trữ lượng nước dưới đất: Sự suy giảm trữ lượng khai thác khi có các công trình ngầm.
* Nhóm 3: Chất lượng nước dưới đất, gồm:
+ Dấu hiệu ô nhiễm như diện tích, các thông số ô nhiễm khi có các công trình ngầm.
(Hải Lý )
