Câu hỏi: Các phương pháp kỹ thuật chủ yếu để đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước dưới đất vùng Đồng bằng Sông Cửu Long là gì?
Trả lời:
Trọng tâm chính của các nghiên cứu các tác động của BĐKH tới NDĐ là xác định định lượng các tác động trực tiếp do thay đổi lượng mưa, nhiệt độ, bốc hơi và nước biển dâng. Các nghiên cứu này sử dụng một loạt công nghệ mô hình như mô hình cân bằng nước-đất, mô hình kinh nghiệm, mô hình khái niệm và các mô hình phức tạp hơn, tất cả các mô hình đều cho kết quả là có sự thay đổi đối với lượng bổ cập NDĐ với giả thiết là các thông số khác (ngoài lượng mưa, nhiệt độ, lượng bốc hơi) là hằng số.
Hai thông số chính có tác động đáng kể đến mực nước dưới đất là: Lượng bổ cập và mực nước sông. Để đánh giá tác động tới hệ thống NDĐ do sự thay đổi của hai thông số này cần thiết phải có một mô hình dòng chảy đã được hiệu chỉnh và tiến hành phân tích tính nhạy cảm bằng cách thay đổi hai thông số này và tính toán sự thay đổi của cân bằng nước (ví dụ sự khác nhau về mực nước).
Ngoài hai thông số chịu tác động của BĐKH nêu trên, lượng khai thác nước dưới đất cũng ảnh hưởng trực tiếp tới mực nước dưới đất trong các tầng chứa nước, ảnh hưởng của việc khai thác nước cần được đánh giá cùng với ảnh hưởng của BĐKH, từ đó sẽ đề ra các giải pháp ứng phó hợp lý.
Như vậy đánh giá tác động của BĐKH tới TN NDĐ sẽ phải tiến hành theo trình tự sau:
– Điều tra đánh giá hiện trạng khai thác sử dụng nước dưới đất, để đánh giá ảnh hưởng của hoạt động này tới tài nguyên NDĐ;
– Đánh giá tổng quan tài nguyên NDĐ (hệ thống các tầng chứa nước, điều kiện phân bố, mức độ chứa nước, các thông số ĐCTV…) để xây dựng mô hình dòng chảy và dịch chuyển biên mặn trong các tầng chứa nước
– Chi tiết kịch bản khí hậu (cho các biến lượng mưa, nhiệt độ, bốc hơi và mực nước biển dâng) ứng với tương lai.
– Đánh giá sự thay đổi của lượng bổ cập cho NDĐ theo mùa và hàng năm dựa trên kết quả chi tiết các kịch bản biến đổi khí hậu ở trên.
– Xây dựng mô hình dòng chảy và dịch chuyển biên mặn nước dưới đất ứng với thời điểm hiện tại và tương lai (tương ứng với các kịc bản BĐKH). Kết quả chạy mô hình dòng chảy và dịch chuyển biên mặn nước dưới đất cho phép đánh giá các tác động việc khai thác, sử dụng và biến đổi khí hậu tới tài nguyên NDĐ, từ đó đề xuất các giải pháp ứng phó.
Có thể biểu diễn trình tự đánh giá tác động của khai thác sử dụng và biến đổi khí hậu tới tài nguyên nước dưới đất nêu ở trên theo sơ đồ dưới đây:
