Nước là một tài nguyên vô cùng quý giá không thể thiếu đối với đời sống và các hoạt động kinh tế của con người cũng như mọi sinh vật trên thế giới. Nước được sử dụng nhiều trong hoạt động sinh hoạt hàng ngày, trong các nhà máy, xí nghiệp, trong công nghiệp, nuôi trồng thủy hải sản và các hoạt động vui chơi giải trí của con người….Nhưng ngày nay khi cuộc sống đã có vô vàn sự thay đổi, đặc biệt là những thay đổi trong kinh tế, đời sống sản xuất thì tình trạng thiếu hụt nước lại trở thành một trong những mối lo ngại hàng đầu của con người.
Những năm gần đây, rất nhiều vùng trên cả nước đang phải đối mặt với những thách thức trong việc quản lý và sử dụng nguồn nước. Việc ứng dụng các mô hình mô phỏng việc cung cấp nước không phải lúc nào cũng thích hợp đối với từng vùng, từng khu vực cụ thể.
Cân bằng nước được hiểu là biểu thức toán học biểu diễn tương quan giữa các phần nước đi vào, đi ra và sự biến đổi lượng nước có sẵn trong khu vực trong khoảng thời gian đó, được cân bằng trên cơ sở định luật bảo toàn vật chất. Các nghiên cứu áp dụng mô hình tínhtoán cân bằng nước được xem như một công cụ hỗ trợ quản lý tổng hợp tài nguyên nước, quy hoạch tài nguyên nước, điều hành quản lý nguồn nướctrên một khu vực nhấtđịnh đang ngày càng diễn ramạnh mẽ. Việc áp dụng công cụ mô hình tínhtoán cân bằng nước giúp chúng ta cócái nhìn tổng hợp và toàn diện hơn về nguồn tài nguyênnước (đặc biệt là tài nguyên nước dưới đất), đồng thời tạo cơ hội cho các bên liên quan tìm kiếm sự đông thuận, chia sẻ cơ hộivà định hướng khai thác nguồn nước nhằm đáp ứng cho các mục tiêu trước mắtvà lâu dài.
Bắt kịp với vấn đề cấp bách này, tiến sĩ Tống Ngọc Thanh đã bắt tay thực hiện nghiên cứu đề tài mang tên: “Nghiên cứu tính toán cân bằng nước dưới đất bằng phương pháp mô hình số, ứng dụng ở đồng bằng Bắc Bộ”.
Mục tiêu của đề tài là nghiên cứuứng dụng bộ phần mềm Visual Modflow-Modun để tính toán cân bằng nước, xây dựng và chỉnh lý mô hình số mô phỏng dòng chảy và cân bằng nước dưới đất (NDĐ) của hệ thống các tầng chứa nước trong trầm tíchĐệ tứở vùng đồng bằng Bắc Bộ, trên cơ sởđó xácđịnh nguồn hình thành trữ lượng NDĐ trong trầm tích Đệ tứ, đề xuất các giải pháp quy hoạch và sử dụng hợp lý trên quan điểm cân bằng và bền vững tài nguyên NDĐ.
Đề tài này tập trung vào việc thu thập số liệu để cung cấp cho mô hình tính toán cân bằng nước dưới đất bằng việcứng dụng phần mềm Visual Modflow – Modun. Mô hình được xây dựngđã đạt được các kết quả sau:
Nghiên cứu tính toán cân bằng NDĐ tổng hợp cho tầng qh và qp trên toàn bộ trên toàn bộ diện tích đồng bằng Bắc Bộ.
Nghiên cứu tính toán cân bằng NDĐ theo phân vùng động thái NDĐ.
Nghiên cứu tính toán cân bằng NDĐ theo lưu vực dòng mặt và dòng ngầm
Nghiên cứu tính toán cân bằng NDĐ theo phân khu hành chính.
Trong rất nhiều mô hình nghiên cứu về cân bằng nước trướcđây như MITSIM, WUS, RIBASIM, WEAP… thì mô hình nghiên cứuứng dụng phần mềm Visual Modflow – Modun của Tiến sĩ Tống Ngọc Thanh được xem là một mô hình mới, có sự kế thừa và phát triển hơn so với mô hình cũ. Đặc biệt, nó được xem như một công cụ đắc lực trong việc đề xuất quy hoạch và sử dụng hợp lý tài nguyên nước dưới đất trên quan điểm cân bằng và bền vững./.
(Nhâm Nguyễn – TT DLQH&ĐT TNN)
