Cơ sở lý thuyết phương pháp đo sâu điện nghiên cứu địa chất thủy văn

Phương pháp ĐSĐ thường được sử dụng với nhiều kiểu bố trí hệ cực đo khác nhau. Khi đo, các hệ cực được mở rộng dần để dòng điện thấm sâu xuống đất và chạy qua các lớp đất đá khác nhau phân bố theo chiều sâu. Nhờ đó có thể đo được giá trị  ĐTS phản ánh sự thay đổi trong tính chất điện của các lớp đất phẩn hồi trong số liệu đo.

b5_1_dt2

Sơ đồ bố trí hệ cực phát – thu AMNB ngoài trời

Trong phương pháp ĐSĐ với hệ cực Schlumberger / Wenner: có 4 điện cực được sử dụng, gồm 2 điện cực A và B phát dòng điện xuống đất và hai điện cực M và N thu hiệu điện thế phản hồi. Ngoài thực địa, 4 điện cực được bố trí theo thứ tự A, M, N và B, thẳng hàng và đối xứng xung quanh vị trí điểm đo. Sau lần đo đầu tiên, các điện cực AMNB được mở rộng đối xứng sang hai phía (duy trì tương quan AB ≥ 3MN đối với hệ cực Schlumberger và tương quan AM = MN = NB đối với hệ cực Wenner).

Hiện nay có nhiều chương trình máy tính xử lý tài liệu ĐSĐ được phát triển và ứng dụng trong thực tế; mô hình trong hình dưới đây là kết quả phân tích mô hình bằng chương trình Rinvert 2.1 do công ty C Vsion phát triển. Báo cáo kết quả phân tích  mô hình kết xuất từ chương trình Rinvert 2.1 có dạng như sau:

b5_2_dt2

Báo cáo kết quả phân tích mô hình điện trở suất đo sâu điện – kết xuất từ Chương trình Rinvert 2.1 

Tóm lại, bài toán lý thuyết của phương pháp ĐSĐ được đặt ra và giải cho môi trường phân lớp nằm ngang về tính chất dẫn điện (còn gọi là lớp địa điện). Thông thường, trong một giới hạn nhất định về không gian và về yêu cầu của độ chính xác, tính dẫn điện bên trong mỗi lớp trầm tích tương đối ổn định. Điều này cho phép coi môi trường dưới đất có tính phân lớp nằm ngang nên có thể áp dụng phương pháp ĐSĐ để nghiên cứu chúng.


CÁC CHỮ VIẾT TẮT

 

 

ĐBSCL

Đồng bằng sông Cửu Long

ĐC

Địa chất

ĐCTV

Địa chất thủy văn

ĐSĐ

Đo sâu điện

ĐTS

Điện trở suất

ĐVL

Địa vật lý

ĐVLLK

Địa vật lý lỗ khoan

LK

Lỗ khoan

M

Độ tổng khoáng hóa

NDĐ

Nước dưới đất

PDA

Phần mềm ứng dụng địa vật lý

RM

Ranh giới mặn

TCN

Tầng chứa nước