Phương pháp để đánh giá mức độ tự bảo vệ của tầng chứa nước DRASTIC

Khả năng tự bảo vệ của một tầng chứa nước khỏi sự ô nhiễm quyết định bởi mức độ nhạy cảm của nó và môi trường bao quanh nó. Mức độ nhạy cảm của tầng chứa nước và môi trường bao quanh càng lớn thì khả năng tự bảo vệ tầng chứa nước khỏi sự ô nhiễm càng thấp và ngược lại.Vì vậy, đánh giá khả năng tự bảo vệ là xem xét đến các nức độ nhạy cảm của hệ thống tầng chứa nước trước những ảnh hưởng của thiên nhiên và con người. Có nhiều phương pháp để đánh giá mức độ tự bảo vệ của tầng chứa nước có thể áp dụng tùy theo điều kiện và số liệu thu thập được của vùng nghiên cứu để áp dụng như phương pháp DRASTIC.

Độ nhạy cảm của các tầng chứa nước được đánh giá như một tổng số của các yếu tố riêng biệt được tính điểm từ 1 đến 10 dựa theo mức độ ảnh hưởng của chúng đối với độ nhạy cảm ô nhiễm . Mỗi mức điểm của một yếu tố DRASTIC được đem nhân với một hệ số đối trọng ( có trị số từ 1 đến 5 ) tuỳ theo mức độ quan trọng của nó trong sự chi phối độ nhạy cảm ô nhiễm ( các hệ số này được ghi trong bảng 1). Các bảng sau đây ( từ bảng 2 đến bảng 8 ) là những thang điểm của từng yếu tố ( ứng với các đặc điểm, các mức độ, các hình loại khác nhau của những yếu tố ấy ). Chỉ số DRASTIC của mỗi vùng ( hay tổng số điểm của yếu tố , có tính đến trọng số nêu trên ) được tính theo công thức sau :

IDR = 5D + 4R + 2A + 2S + 2T + 5I +3C

Trong đó :

D : Số điểm đánh giá yếu tố độ sâu mực nước, chọn theo bảng …,

R : Số điểm đánh giá yếu tố lượng bổ cập chính ( hay bổ cập chủ yếu ), chọn theo bảng …,

A : Số điểm đánh giá về yếu tố môi trường tầng chứa nước, chọn theo bảng ..,

S : Số điểm đánh giá về yếu tố môi trường đất mặt, chọn theo bảng ..,

T : Số điểm đánh giá về yếu tố địa hình, chọn theo bảng …,

I : Số điểm đánh giá yếu tố ảnh hưởng của đới thông khí, chọn theo bảng …,

C: Số điểm đánh giá  yếu tố hệ số thấm của tầng chứa nước, chọn theo bảng…

Theo chỉ số DRASTIC , mức độ nhạy cảm ô nhiễm của tầng chứa nước được phân cấp như sau:

1 – Nhạy cảm ô nhiễm rất cao ( IDR > 180 )

2 – Nhạy cảm ô nhiễm cao       ( IDR = 160 – 179 )

3 – Nhạy cảm  ô nhiễm trung bình ( IDR = 140 – 159 )

4 – Nhạy cảm ô nhiễm thấp  ( IDR = 120 – 139 )

5 – Nhạy cảm ô nhiễm rất thấp ( IDR < 120 ).

Bảng … : Hệ số đối trọng ( trọng số) của các yếu tố đặc trưng DRASTIC

( Theo Aller và nnk, 1985 )

Các yếu tố đặc trưng

Hệ số đối trọng

Độ sâu mực nước

5

Lượng bổ sung chính

4

Môi trường tầng chứa nước

3

Môi trường lớp phủ

2

Địa hình

2*

Ảnh hưởng của đới thông khí

5

Hệ số thấm của tầng chứa nước

3

Lưu ý: * Trọng số của yếu tố địa hình được một số nhà nghiên cứu ( đặc biệt các chuyên gia Canada) đề nghị cải biên thành giá trị bằng: 1.