Niềm vui khi phát hiện nguồn nước sạch Công lao khó nhọc của cán bộ công nhân viên Liên đoàn đã được đền đáp. Năm 2007, kết thúc đề án, riêng ở vùng thị trấn Mèo Vạc đã có lỗ khoan MV1 ở xã Pả Vi có nước với lưu lượng bơm ổn định là 3,64 l/s, tức là có thể khai thác 314 m3 mỗi một ngày. Khỏi phải nói, bà con phấn khởi như thế nào. Đồng chí chủ tịch huyện Nguyễn Văn Tuệ đã phải thốt lên: “có nước rồi! đồng bào cứ yên tâm bám đất, bám làng, bám biên cương của Tổ quốc”.
Tin vui lên đến tỉnh, đến cả Trung ương. Cả 7 đồng chí trong Ban thường vụ tỉnh ủy đều đến tận nơi khảo sát xem việc thực hay hư? Có đồng chí còn trăn trở: không biết khai thác mãi như thế rồi có cạn hết không? Đồng chí Phó thủ tướng Trương Vĩnh Trọng nhân đi công tác qua cũng đến uống thử nước giếng khoan. Đồng chí có nói: đồng bào uống được thì tôi cũng uống được.
Năm ấy là năm 2007, Bộ Tài nguyên và Môi trường lấy việc tìm ra nguồn nước dưới đất ở Mèo Vạc là 1 trong 10 sự kiện của Bộ trong năm.
Tìm ra nguồn nước ở vùng đặc biệt khó khăn, một nơi tưởng chừng không có nước dưới đất có thể nghĩ đến thay đổi hướng đầu tư cho điều tra khảo sát tìm nguồn để cung cấp nước. Chính quyền địa phương đã nghĩ đến cách xây dựng nhà máy nước bằng nguồn nước dưới đất, thay cho nguồn nước từ sông Nho Quế. Để thực hiện được ý tưởng này phải tiếp tục điều tra. Đồng chí Nguyễn Công Thành, thứ trưởng thường trực của Bộ đã đi khảo sát tận nơi rồi cho mở tiếp đề án điều tra đánh giá chi tiết nước dưới đất ở khu vực thị trấn.
Niềm vui được nhân ba
Đề án điều tra đánh giá chi tiết nước dưới đất khu vực thị trấn Mèo Vạc được triển khai thực hiện trong thời kì 2008-2012. Trong đó đã khoan 6 lỗ khoan mới và cải tạo lại lỗ khoan MV1 của giai đoạn trước. Kết quả cải tạo lỗ khoan MV1 cho lưu lượng tốt hơn giai đoạn trước. 2 lỗ khoan mới là CT2 và CT5 cho lưu lượng tương đương với lỗ khoan MV1. Ngoài ra còn có 2 lỗ khoan CT3 và CT4 có lưu lượng tuy nhỏ nhưng cũng có thể khai thác được. Tổng số lưu lượng thực bơm ổn định của cả 5 lỗ khoan là 12,9 l/s, tức là có thể khai thác được 1115 m3 nước mỗi một ngày. Chất lượng của nước đã được kiểm nghiệm cho thấy rất tốt, hầu hết các chỉ tiêu đánh giá đều dưới mức cho phép. Năm 2012 Bộ Tài nguyên và Môi trường lại một lần nữa lấy việc tìm ra nguồn nước dưới đất ở Mèo Vạc làm 1 trong 10 sự kiện của năm.
Theo tính toán của các chuyên gia của Liên đoàn, nếu được cải tạo mở rộng đường kính các lỗ khoan tại các vị trí trên có thể khai thác được xấp xỉ 2.000 m3 nước trong mỗi một ngày. Nguồn nước này tuy không lớn nhưng nó có ý nghĩa rất lớn đối với vùng cao khan hiếm nước, nó có thể đáp ứng nhu cầu về nước cho khoảng trên 1 vạn người và có thể mở ra hướng mới về xác định nguồn phục vụ cung cấp nước.
Lời kết
Hiện nay, Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước Quốc gia đã, đang và sẽ thực hiện điều tra, đánh giá nước dưới đất ở 426 vùng cao, vùng khan hiếm nước trên khắp mọi miền của đất nước thuộc Chương trình: “Điều tra, tìm kiếm nguồn nước dưới đất để cung cấp nước sinh hoạt ở các vùng cao, vùng khan hiếm nước” theo Quyết định số 264/TTg của Thủ tướng chính phủ ngày 02 tháng 3 năm 2015. Anh chị em ở Trung tâm ngày đêm đang thi đua, nỗ lực hoàn thành mục tiêu đạt ra. Người kể chuyện này hy vọng mồ hôi của các anh chị em đổ xuống sẽ làm giảm được cơn khát, phần nào cải thiện, nâng cao đời sống của nhân dân ở các vùng khó khăn ./.
(PGS.TS. Nguyễn Văn Đản)
