Theo truyền thống, trọng tâm trong đàm phán về các dòng sông chung thường là phân chia nước. Một khi nguồn nước đã được chia, mỗi quốc gia (hay nhóm sử dụng) luôn tìm cách để tối ưu hóa việc quản lý trong phạm vi ranh giới của mình chứ không chú trọng đến các mục tiêu quản lý cho toàn bộ lưu vực chung.
Gần đây, ngày càng nhiều hơn các đàm phán tập trung vào việc chia sẻ – phân bổ lợi ích thu được từ việc sử dụng (và không sử dụng) nước mà không phải đơn thuần chỉ là chia sẻ nguồn nước.4 Trong cấu trúc này, người ta đã xem xét tới các mô hình thay thế của việc tiêu thụ hoặc không tiêu thụ nước, và đã đạt được các thỏa thuận về cách phát triển nguồn tài nguyên chung và việc phân bổ lợi ích và chi phí của sự phát triển này.
Chia sẻ lợi ích tạo ra triển vọng lập kế hoạch dựa trên quy mô lưu vực sông. Điều này không chỉ giúp quản lý tài nguyên tốt hơn mà còn cho phép đưa ra các thỏa thuận quản lý hợp tác trên quy mô lớn hơn và có thể chấp nhận được bởi tất cả các bên. Việc tập trung vào chia sẻ lợi ích từ việc sử dụng chứ không chỉ chú trọng vào chia sẻ nguồn nước có thể giúp các nhà đàm phán thoát khỏi một cuộc cạnh tranh thắng – thua cho một nguồn tài nguyên hữu hạn. Thay vào đó, họ có thể tập trung vào những lợi ích linh hoạt hơn – giải pháp phát triển tích cực hơn – qua những mô hình thay thế và các quan hệ đối tác sử dụng nước. Chia sẻ lợi ích cũng đem lại một phương tiện để cấu trúc hoặc tái phân bổ chi phí và lợi ích ở những nơi cần đạt được tính khả thi và sự công bằng.
Do thiếu lòng tin nên các nước vẫn giữ thế cảnh giác với láng giềng, khiến vấn đề nguồn nước xuyên biên giới trong khu vực vẫn được nhìn nhận theo kiểu lợi ích của nước này sẽ đồng nghĩa với thiệt hại cho nước khác và ngược lại. Chính vì vậy, các quốc gia ít có khả năng tìm được tiếng nói chung. Thay vào đó họ chỉ tìm cách tối đa hóa lợi ích cho riêng mình bất chấp lợi ích của các nước láng giềng. Đây chính là một trong những vẫn đề nóng làm mà các nhà quản lý và hoạch định chính sách ở Việt Nam cũng như các quốc gia láng giếng có chung một nguồn nước phải tìm cách tháo gỡ.
