NAWAPI

Các chuyên gia về môi trường, địa chất đã đúc kết và đưa ra cảnh báo về nguy cơ sụt giảm nước dưới đất (nước ngầm) sẽ kéo theo nhiều hệ lụy, điển hình như gây sụt lún công trình xung quanh. Cụ thể, việc hạ thấp mực nước ngầm sẽ dẫn tới hiện tượng sụt lún các lớp đất đá trong tầng chứa nước, bởi vì tại các tầng đất chứa nước luôn có một lực đẩy ascimet để nâng các khối đất đá lên. Khi khai thác nước ngầm quá mức sẽ làm mực nước hạ thấp và tầng đất này không còn lực đẩy ascimet nữa. Từ đó hình thành các lỗ hổng lớn, dẫn tới sụt lún các công trình, gây thiệt hại về kinh tế cũng như tính mạng con người.

Thái Nguyên là tỉnh có vị trí quan trọng ở khu vực Đông Bắc và vùng trung du miền núi phía Bắc về các mặt kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng, là vùng kinh tế trọng điểm Bắc thủ đô Hà Nội.

Trên thế giới, việc nghiên cứu, phát triển cơ sở khoa học và thực tiễn để xác định các tiêu chí khoanh định vùng cấm, vùng hạn chế cũng như vùng được phép khai thác nước đã được bắt đầu khá sớm và tương đối toàn diện. Từ những năm 1960 của thế kỷ trước, với sự cố gắng của Chương trình thập niên thủy văn thuộc tổ chức UNESCO, tiếp theo là các giai đoạn của Chương trình thủy văn Quốc tế, các tổ chức FAO và UNEP đã đưa ra được một vài chỉ dẫn quan trọng về mặt phương pháp luận trong việc xác định các tiêu chí về khoanh định vùng khai thác nước.

Hiện nay, trên toàn quốc có nhiều dự án, công trình khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên nước với quy mô lớn. Việc này đang đặt ra nhiều thách thức cho các cấp, ngành, địa phương trong việc giám sát, quản lý nguồn tài nguyên nước.

Trước thực trạng nguồn nước ở Việt Nam đang bị suy thoái do khai thác và sử dụng thiếu bền vững, chẳng hạn như việc bịt cửa các phân lưu để khai thác các bãi sông trong đê sử dụng cho mục đích nông nghiệp. Các cửa sông, phân lưu tự nhiên của sông bị bịt kín và các con sông nhỏ trở thành một nhánh của sông chuyên chứa nước mưa, nước thải ô nhiễm các chất hữu cơ, dầu mỡ. Vì vậy, để tránh tình trạng mâu thuẫn, xung đột giữa sử dụng nước sinh hoạt với sử dụng nước trong nông nghiệp, cần thiết phải có một bộ tiêu chí giám sát tài nguyên nước phục vụ quy hoạch tài nguyên nước.

Thành phố Buôn Mê Thuột và vùng phụ cận có tốc độ đô thị hóa khá nhanh, kinh tế phát triển, dân số gia tăng kéo theo nhu cầu sử dụng nước ngày càng cao. Ở Buôn Mê Thuột, nguồn nước dưới đất chiếm đến 90% tổng lượng nước cấp cho sinh hoạt. Những năm gần đây, lượng nước dưới đất khai thác có chiều hướng suy giảm vào mùa khô; một số nơi chỉ tiêu đa lượng trong nước dưới đất có dấu hiệu vượt giới hạn cho phép, …

Trên thế giới, các quôc gia có nền khoa học kỹ thuật phát triển như Mỹ, Pháp, Anh, Đức, Úc, Thụy Điển..., công tác dự báo cảnh báo tài nguyên nước đã ở trình độ cao, các kết quả dự báo tài nguyên nước có độ tin cậy, phục vụ nhanh chóng kịp thời. Các thông tin dự báo, cảnh báo chi tiết về tài nguyên nước tại các lưu vực sông trên toàn quốc được cập nhật thường xuyên và đưa lên các website để tra cứu, lập kế hoạch sử dụng, quản lý và phân bổ nguồn nước giữa các lưu vực sông một cách hợp lý, áp dụng hiệu quả vào thực tiễn. Để có được kết quả như trên, các văn bản, quy định đã được ban hành từ khá sớm dưới dạng policy (luật), act (quy định) hoặc guidance (hướng dẫn)…