Lập nhiệm vụ Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Srêpôk đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050

Trong năm 2021, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) sẽ phải trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Srêpôk đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đây là nhiệm vụ quan trọng và cần thiết để giải quyết những tồn tại trong khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước và phòng, chống tác hại do nước gây ra trong điều kiện biến đổi khí hậu nhằm chủ động được nguồn nước phục vụ phát triển kinh tế – xã hội của các ngành, địa phương trên lưu vực sông Srêpôk.

Phạm vi của Quy hoạch là toàn bộ lưu vực sông Srêpôk thuộc các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông và Lâm Đồng với tổng diện tích 18.230 km2.

Đối tượng Quy hoạch: tài nguyên nước mặt các sông Ea Krông Nô, Ea Krông Ana, Srêpôk, Ea H’leo, Ia Đrăng, Ia Lốp; tài nguyên nước dưới đất trong các tầng chứa nước : lỗ hổng bồi tích hiện đại (Q),  khe nứt lỗ hổng phun trào Bazan Pleistocen giữa (βqp), lỗ hổng – khe nứt phun trào bazan tuổi từ Pliocen đến Pleistocen (β(n2-qp)), lỗ hổng trong các trầm tích tuổi Pleistocen (qp), khe nứt lỗ hổng vỉa các thành tạo đầm hồ trầm tích Neogen (n).

Mục tiêu của Quy hoạch là Điều hòa, phân bổ công bằng, hợp lý nguồn nước giữa các đối tượng sử dụng nước, các vùng, các tỉnh trên lưu vực sông có xét đến sự biến động nguồn nước do tác động của biến đổi khí hậu; Bảo vệ được các hệ sinh thái phụ thuộc vào nước, kiểm soát được tình trạng gia tăng ô nhiễm nguồn nước ở các khu dân cư, khu đô thị lớn, khu công nghiệp tập trung; Phát triển tài nguyên nước, nâng cao hiệu quả kinh tế sử dụng nước và phòng, chống các tác hại do nước gây ra.

Đến năm 2030, Quy hoạch ưu tiên về số lượng, chất lượng nước cho các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội mang tính chiến lược, ổn định an sinh xã hội nhất là vùng sâu vùng xa, vùng đặc biệt khan hiếm nước; Cơ bản giải quyết được tình trạng mâu thuẫn trong khai thác, sử dụng nước giữa các đối tượng sử dụng nước; Kiểm soát được các nguồn xả nước thải tập trung vào nguồn nước và phục hồi các nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng; Kiểm soát được tình trạng sạt, lở bờ, bãi sông do các hoạt động khai thác cát, sỏi và các khoáng sản khác trên sông; tình trạng sụt, lún nền đất do khai thác nước dưới đất.

Đến năm 2050, chủ động được nguồn nước phục vụ cho phát triển kinh tế – xã hội, có xét đến tác động của biến đổi khí hậu; Nâng cao hiệu quả sử dụng nước, ưu tiên phân bổ nguồn nước cho các đối tượng sử dụng nước có hiệu quả kinh tế cao và có sử dụng nước tái tạo; Bảo tồn các nguồn nước có ý nghĩa quan trọng đối với các hoạt động văn hóa hóa, tín ngưỡng; bảo vệ hệ sinh thái phụ thuộc vào nguồn nước và cảnh quan môi trường các dòng sông.

Quy hoạch đã phân vùng quy hoạch thành 10 tiểu lưu vực: Ia Đrăng, Ia Lốp, Thượng Ea H’leo, Hạ Ea H’leo, Thượng Srêpôk, Hạ Srêpôk, Thượng Ea Krông Ana, Hạ Ea Krông Ana, Thượng Ea Krông Nô, Hạ Ea Krông Nô. Tổng lượng nước có thể khai thác, sử dụng trên lưu vực sông Srêpok đến năm 2030, không vượt quá 17,95 tỷ m3. Đến năm 2050, không vượt quá 17,63 tỷ m3. Dựa vào hiện trạng nhu cầu khai thác sử dụng nước, đề án đã xây dựng, đánh giá và lựa chọn kịch bản để đưa ra dự báo nhu cầu khai thác sử dụng tài nguyên nước. Tổng nhu cầu khai thác, sử dụng nước trên toàn lưu vực sông Srêpok đến năm 2030, khoảng 2,7 tỷ m3, đến năm 2050, khoảng 3,67 tỷ m3.

Bên cạnh đó, nội dung Quy hoạch cũng tính toán giá trị dòng chảy tối thiểu, nguồn nước dự phòng cấp nước cho sinh hoạt, lượng nước phân bổ cho các đối tượng khai thác, sử dụng (trong điều kiện bình thường, trong trường hợp thiếu nước và trong trường hợp xảy ra hạn hán, thiếu nước nghiêm trọng); công trình điều tiết, khai thác, sử dụng nước và phát triển tài nguyên nước; bảo vệ nguồn sinh thủy; bảo vệ nguồn nước dưới đất không bị suy thoái, cạn kiệt; bảo vệ chất lượng nước; phòng, chống sạt, lở bở, bãi sông, chống sụt, lún đất do khai thác nước dưới đất; mạng giám sát tài nguyên nước; giải pháp phân bổ nguồn nước, bảo vệ tài nguyên nước và phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra.

Thời gian thực hiện Quy hoạch dự kiến được chia thành 2 giai đoạn: giai đoạn 1 từ 2021 – 2030, giai đoạn 2 từ 2030 – 2050.

Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước Quốc gia phối hợp với Cục Quản lý tài nguyên nước đang tiếp tục tổ chức rà soát, xây dựng và đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện dự thảo nhiệm vụ Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Srêpôk đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, sớm trình Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.